میبد در یک نگاه - مجله کوروش بزرگ

استان یزد یکی از زیباترین استان های ایران است که با وجود اقلیم خشک، جاذبه های گردشگری و تاریخی زیادی دارد. شهر میبد یکی از شهرهای مجذوب نماینده و دیدنی استان یزد است که در مرکز ایران قرار گرفته است و قدمت آن برابر با 7 هزار سال تخمین زده شده است. همه ما میبد را به کاشی ها و سرامیک های مرغوبش می شناسیم و این منطقه نه تنها به جاذبه های تاریخی اش مشهور است، بلکه صنعت و اقتصاد پررونقی دارد.

با ما همراه باشید تا با میبد بیشتر آشنا شویم:

جغرافیا

میبد مساحتی برابر با 1952 هکتار دارد و ارتفاع شهر از سطح دریا 1234 متر است. میبد از شرق و شمال به اردکان، از جنوب و غرب به صدوق محدود می گردد، فاصله میبد از تهران 627 کیلومتر است. میبد در کنار مسیل رودخانه های قدیمی و در کنار راه قدیمی ری به کرمان به شکل سکونتگاه های اولیه شکل گرفته است. این شهر روی شیب طبیعی که از جنوب به شمال بوده قرار گرفته است. این شیب به شکلی است که روستای رکن آباد در جنوب شهر حدود 20 متر بلندتر از روستای عشرت آباد در شمال شهر است.

وجه تسمیه

میبد، در عصر پادشاهی قباد (پادشاه ساسانی) ساخته شده و علت ساخت شهر به توضیح زیر است:

یکی از بچه ها شاه به نام موبد بیمار شد و پزشکان هوای این منطقه را برای او بهبودی بخش دانستند، از این رو با ایجاد این شهر و بنای قلعه ای، آن را موبدگر خواندند که به مرورزمان گرد از بین رفته و موبد را میبد نامیدند.

کلمه میبد که از لغت های فارسی میانه است، نشانه ای از دوران ساسانی است. در آثار تاریخی و جغرافیایی عصرهای نخستین پیش از اسلام، بارها این نام آورده شده است. با توجه به پیشینه دراز شهر میبد، محتمل است این نام دگرگون شده نام قبلی یا نام تازه ای از دوران ساسانی باشد.

تاریخچه

میبد تاریخی 7 هزارساله دارد و به عنوان دومین شهر و مرکز تجاری استان یزد به شمار می رود. میبد را می توان به عنوان یکی از مهم ترین کانون های یکجانشینی ایران به شمار آورد. در آثار تاریخی سکه هایی به ضرب میبد متعلق به اثر ساسانی دیده می گردد، همین موضوع گواه محکمی بر اعتبار این شهر در عصر ساسانی است. نارین قلعه یکی از آثار تاریخی مهم میبد است و بر اساس آثاری که در این قلعه به دست آمده می توان گفت این محل برای نگه داری آثار تاریخی بوده و در برهه ای از زمان چنین استفاده ای از آن می شده است. نارین قلعه در قرون اولیه اسلام هم مکان بسیار مهمی بود و از آن به عنوان دژی غیرقابل نفوذ یادشده است. در زیر این قلعه راه های زیرزمینی وجود دارد که نشان می دهد این قلعه استفاده نظامی داشته و برای تأمین آب و غذا از این راه ها استفاده می شده است.

فرهنگ و آداب ورسوم

پوشش

لباس محلی یزد در میبد استفاده می گردد و مردم میبد لباس محلی مخصوص به شهر خود ندارند. از لباس های محلی یزد می توان به تنبون، شال، عرق چین، قبا، ارخالق، ردا یا عبا، لباده (لباسی گشاد که مردان می پوشند)، شال کمر، چارقد، چاقچور، روبند، پیچه، سربند، سدره، کلاهک، پیراهن مولی و روسری اشاره نمود.

آداب و رسوم

ایام نوروز در یزد و میبد مانند سایر نقاط کشور با آداب و رسوم خاصی برگزار می گردد. در شب سال نو یزدی ها پلو با گوشت می خورند و کوچک ترها به خانه بزرگ ترها می روند. در روز سیزده به در مادر شوهرها به خانه تازه عروسان می روند و با دایره زنگی این روز را جشن می گیرند تا نحسی این روز به در گردد.

عزاداری یزدی ها هم با آداب و رسوم خاصی برگزار می گردد. پس از به خاک سپردن متوفی، مهمان ها به خانه صاحب عزا می روند و آش یا شله می خورند. این آش پشت تابوت نام دارد و از روغن و برنج و ماش تهیه می گردد. در روز سوم، یزدی ها از مهمانان شان با قهوه پذیرایی می نمایند و در روزم هفتم پس از مرگ به قبرستان رفته و سر خاک کندر دود نموده و نبات پخش می نمایند.

گویش

لهجه یزدی یکی از لهجه های زبان فارسی است که در استان یزد و سایر شهرهای استان رواج دارد. مردم بومی یزد به استثنای زرتشتی ها به زبان فارسی با لهجه یزدی صحبت می نمایند. مشخصه لهجه یزدی تفاوت آوایی و واژگانی است.

سوغات

از جمله سوغاتی های خوشمزه میبد و یزد می توانیم به قطاب، پشمک، لوز، شیرینی حاجی بادوم، نان پنجره ای، نان برنجی و حلوا ارده اشاره کنیم.

صنایع دستی

از معروف ترین صنایع دستی میبد می توانیم به سرامیک و سفال آن اشاره کنیم که امروز شهره جهانی دارد و به بسیاری از منطقه ها صادر می گردد.

از دیگر صنایع دستی میبد باید به کار بافی، دارایی بافی و زیلوبافی اشاره کنیم.

غذای محلی

غذاهای سنتی استان یزد و شهر میبد عبارت است از: آش شولی، آش گندم، آش آلو، آش آبغوره، آش ماش، آش کدو، قیمه نخود، قلیه کدو و کوفته لپه.

جاذبه های گردشگری

جاذبه های تاریخی

نارین قلعه مهم ترین بنای میبد است که یک قلعه قدیمی و تاریخی بوده و در بسیاری از اعصار از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. از دیگر بناهای تاریخی میبد باید به کاروان سراها، برج کبوتر خانه، مسجد جامع فیروزآباد، قلعه مهرجرد، یخچال تاریخی میبد، موزه زیلو، موزه سفال، قلعه بارچین، چاپارخانه، قلعه بشنیغان و مسجد جامع میبد اشاره نمود.

جاذبه های طبیعی

در شهر میبد باغ های باصفا و زیبایی وجود دارد و گشت وگذار در محیط سرسبز باغ ها توصیه می گردد.