غذاهای جمهوری آذربایجان، دروازه ای به آشپزی شرقی - مجله کوروش بزرگ

جمهوری آذربایجان با عطر و طعم های خوشمزه اش، بیش از 2 هزار سال قدمت دارد. این کشور که بین شرق و غرب واقع شده، در جهت جاده ابریشم قرار داشت و به مدت چندین قرن، تاجران از اینجا به شرق و غرب سفر می کنند و این باعث تاثیر فرهنگ های مختلف بر ادویه ها، مواد اولیه و آشپزی بر فرهنگ غذایی این خطه شده است.

امروزه غذاهای جمهوری آذربایجان بیشتر دارای ویژگی های غذاهای شرقی است و تاثیر زیادی از همسایه هایش، یعنی ایران و ترکیه گرفته است. مردم بومی بیشترا کباب و پلو می خورند، اما غذاهای گیاهی و میوه و سبزیجات تازه هم در فرهنگ غذایی شان وجود دارد. در ادامه غذاها و نوشیدنی های محلی جمهوری آذربایجان را معرفی می کنیم که بیشتر آن ها برای ما ایرانی ها آشنا است و در تور آذربایجان باید حتما طعم شان را چشید.

اگر می خواهید برای شکم گردی به جمهوری اذربایجان سفر کنید، ما به شما در انتخاب بهترین تور کمک می کنیم؛ برای انتخاب تورهای آذربایجان و تورهای باکو، می توانید به کمک خبرنگاران تورهای آژانس های همکار را مشاهده و قیمت آن ها را مقایسه کنید؛ ما این امکان را فراهم کرده ایم تا بتوانید به راحتی و در کمترین زمان، سفرتان را ارزان تر از همه جا برنامه ریزی کنید.

تور آذربایجان زمینی و هوایی

چای

شاید عاقلانه نباشد، اما در گرمای شدید تابستان، اهالی این کشور عاشق این هستند که چای داغ بنوشند، درست مثل ما ایرانی ها! مردم اعتقاد دارند که نوشیدن چای داغ باعث می شود گرما را راحت تر تحمل کنند.

حتی بعد از اینکه قهوه در میان مردم محبوبیت زیادی پیدا کرد، اغلب آذری ها روزشان را با نوشیدن چای آغاز می کنند.

در این منطقه ها، چای را همیشه با کاکوتی (که ترک ها به آن کهلیک اوتی می گویند) یا دارچین دم می کنند. معمولا هم برای تهیه چای از سماور زغالی استفاده می کنند و چوب ها را جمع می کنند و می سوزانند که باعث می شود چای عطر و طعم خاصی داشته باشد.

صبحانه آذربایجانی

هرچند ممکن است طرز تهیه یک غذا در منطقه ها مختلف جمهوری آذربایجان متفاوت باشد و مردم محلی هر منطقه بسته به ذائقه خود چیزهایی به دستور غذایی اصلی اضافه کنند، اما صبحانه در تمام نقاط این کشور تقریبا یکسان است.

در اطراف این ستاره، طیف گسترده ای از خوراکی های رنگارنگ چیده می شود: نان تنوری تازه. نان تازه ای که در تنور پخته شده، اصلی ترین جزو صبحانه مردم جمهوری آذربایجان است. در کنار آن عسل و سرشیر (بال قیماق) پنیز بز، کره یا املت، سرو می شود. برای تهیه املت، گوجه فرنگی ها را خرد می کنند و می گذارند کامل سرخ شود و سپس تخم مرغ ها را به آن اضافه می کنند و آن را آبدارتر از املت های ما ایرانی ها درست می کنند. رستوران ها املت را در تابه کوچکی سرو می کنند و در کنارش نان تنوری می گذارند. پنیر بز که بدون نمک است هم در برنامه صبحانه اهالی این کشور قرار گرفته است.

علاوه بر این ها، آذری ها برای صبحانه کوکو هم می پزند؛ برای پخت آن گشنیز، شوید و پیازچه را خرد کرده و با 5 یا 6 تخم مرغ مخلوط می کنند و می گذارند در ماهی تابه تا سرخ شود.

قوتاب

وقتی صحبت از غذاهای خیابانی جمهوری آذربایجان به میان می آید، ساندویچ های گوشت (که به سبک کشور ترکیه تهیه می شود) شاید اولین چیزی باشد که به فکر گردشگران خطور می کند؛ اما اگر می خواهید غذای کم کالری تری بخورید، قوتاب گزینه سبک تری است.

قوتاب کلاسیک از نان لواش تهیه می شود و داخل نان را با گوشت چرخ کرده پر می کنند. البته گیاهخواران هم می توانند از قوتاب هایی که با سبزیجات و صیفی جات مثل کدو تنبل، اسفناج، گشنیز، شوید و پیاز پر می شوند و به شکل هلال ماه آن را تا کرده و در تابه ای بدون روغن می پزند، نوش جان کنند. قوتاب های نرم و ترد سپس با سماق و دانه های تازه انار سرو می شود.

هم قوتاب های گوشتی و هم قوتاب های گیاهی به همراه دوغ خورده می شود. باید به اطلاع شکموها برسانم که در جمهوری آذربایجان نوع خاصی از قوتاب با نام قوتاب جورات طبخ می شود که داخل آن را با گوشت شتر پر می کنند و مقدار آن نسبت به سایر قوتاب ها کوچک تر، اما لذیذتر است.

سالاد منقل

سالاد منقل یکی از خوشمزه ترین سالادهای این منطقه است و به خاطر اینکه مواد لازم آن یعنی بادمجان، فلفل دلمه ای و گوجه فرنگی را روی منقل کبابی می کنند، نام آن را سالاد منقل گذاشته اند.

بعد از اینکه سبزیجات کبابی را خرد کردند، پیاز، گشنیز، شوید، روغن زیتون و ریحان بنفش را به آن اضافه و در نهایت باهم مخلوط می کنند. این سالاد معمولا سرد و در کنار کباب سرو می شود و مردم اینجا اعتقاد دارند به هضم گوشت که کمی سنگین است، کمک می کند.

آش دوغ یا دوگا (Dovgha)

این آش ترش بسته به آب و هوای فصل، هم به شکل گرم سرو می شود و هم به شکل سرد. آش دوغ این منطقه از دوغ، برنج، مقدار کمی نخود و انواع سبزیجات معطر خردشده تهیه می شود.

شاید مواد لازم برای طبخ این آش کم باشد و پخت آن ساده به نظر برسد، اما آشپز باید دائما غذا را هم بزند تا برنج به قابلمه نچسبد.

مرغ لونگی

مرغ لونگی شاید به نظر شبیه مرغ کبابی باشد، اما رازهای خوشمزگی زیادی دارد. برای تهیه مرغ لونگی داخل مرغ را با پیاز سرخ شده، گردوی تفت داده شده، کشمش، آلوی خشک و زغال اخته خشک پر می کنند. گردوی زیاد و طعم ملس آلوها، مزه فوق العاده ای به غذا می دهد که حتما باید خودتان امتحان کنید.

موادی را که برای پر کردن این مرغ استفاده می شود، می توان برای پر کردن ماهی هم به کار برد.

دلمه

هر چند کتاب های آشپزی جمهوری آذربایجان پر است از انواع دلمه، اما دلمه برگ مو و دلمه اوچ باجی (سه خواهر) از پرطرفدارترین و شناخته شده ترین آن ها است.

برای تهیه دلمه برگ مو که در بیشتر نقاط ایران، به خصوص منطقه ها ترک نشین طبخ می شود، گوشت چرخ کرده را در داخل برگ مو می پیچند و روی حرارت ملایم می پزند؛ معمولا دلمه در کنار قاتیق (ماست ساده محلی) و سیر سرو می شود.

دلمه اوچ باجی هم شامل بادمجان، گوجه فرنگی و فلفل دلمه ای می شود و داخل این ها را با گوشت چرخ کرده پر می کنند و می گذارند با آب خودش بپزد. معمولا این دلمه را نیز با ماست نوش جان می کنند، چون خواص پروبیوتیک آن باعث سهولت هضم غذا می شود.

دسر

خوشمزه ترین شیرینی های جمهوری آذربایجان طبق سنت ها و آیین های این کشور در فصل بهار و جشن نوروز طبخ می شود. باقلوا که شاید در سراسر خاورمیانه به شکل های مختلف پیدا شود، در میان شیرینی های محلی جمهوری آذربایجان هم قرار گرفته است. نسخه آذربایجانی این دسر (به خصوص باقلواهایی که در شکی تهیه می شود) نرم تر و چرب تر از سایر انواع باقلوا است.

شورگوگال (Shorgoghal)، که نوعی نان ورقه ای است هم با طعم شیرین تهیه می شود (که روی آن دانه های کنجد سفید می پاشند) و هم با طعم شور (که روی آن دانه های کنجد سیاه می ریزند).

شیرین چورک که در زبان ترکی به معنی نان شیرین است، با مغز آجیل و انگور خشک (کشمش) پر می شود و یکی دیگر از نان های خوشمزه این خطه است.

مربای گردو شاید یکی از شگفت انگیزترین دسرهای جمهوری آذربایجان است که به همراه چای سرو می شود. برای تهیه این مربا گردوهای نرم و کوچک را که هنوز سبز هستند، می چینند و این گردوها در فرآیند طبخ به رنگ سیاه درمی آید. بافت نرم و طعم شیره ای که به آن اضافه می شود، مربای گردو را بسیار خوشمزه می کند.

در نهایت شاید غیرعادی ترین ترکیبی که در فرهنگ غذایی این مملکت وجود دارد، هندوانه، پنیر بز و نان تنوری است. شاید به نظر برسد ترکیب این 3 طعم خوبی نداشته باشند، اما واقعا خوشمزه است و حتما باید یک بار امتحان کنید (این توصیه شخصی من است و به نظرم یکی از بهترین ترکیب هایی است که می توان با پنیر، به خصوص پنیر محلی مثل لیقوان، تجربه کرد).

هرچند بهتر است برای چشیدن طعم این غذاها و نوشیدنی های محلی، مهمان مردم بومی شوید و طعم نسخه خانگی آن ها را بچشید، اما می توان در رستوران های سنتی این کشور نیز چنین غذاهایی پیدا کرد. به همین دلیل بهتر است برای شکم گردی ابتدا بهترین رستوران های آن را بشناسید تا تجربه خوبی از سفر به این کشور داشته باشید. شما می توانید فهرست کاملی از رستوران های جمهوری آذربایجان را در خبرنگاران مشاهده کنید و به اطلاعاتی مثل موقعیت مکان روی نقشه، آدرس دقیق و تصاویر آن ها دسترسی داشته باشید.