با معروف ترین شیرینی های مازندران آشنا شوید - مجله کوروش بزرگ

برنجک

برنجک یا بهاردانه، که در زبان محلی به آن بادونه گفته می شود، یکی از معروف ترین شیرینی های مازندران است که از برنج تهیه می شود. برای تهیه بهاردانه، برنج را پخته و پس از آبکش کردن در آفتاب قرار می دهند تا خشک شود. برنج خشک شده را در روغن داغ سرخ می نمایند. سپس آن را با شربتی که از شکر، آب و آب لیمو تهیه نموده اند ترکیب می نمایند. سپس آن را در یک سینی پهن نموده و شکل لوزی برش می دهند. در بعضی موارد برای طعم بهتر و سالم تر بودن بهاردانه از عسل به جای شکر استفاده می شود. مازندرانی ها برنجک را معمولا در شب یلدا درست نموده و در کنار دیگر خوراکی ها قرار می دهند. در زمان های قدیم نیز این نوع شیرینی به همراه دیگر شیرینی های محلی مازندران در جشن ها و مراسم هایی چون عروسی، حنابندان و پاتختی تهیه می شد.

پشت زیک

از جمله معرو ترین شیرینی های مازندرانی که یکی از پایه های ثابت شب یلدای مردم این استان می باشد، پشت زیک نام دارد. پشت زیک را می توان نوعی سوهان کنجدی دانست که از ترکیب شکر با کنجد تهیه می شود. برای درست کردن پشت زیک ابتدا کنجد را خوب شسته و کمی تفت می دهند. شکر را نیز بر روی شعله ای ملایم قرار می دهند تا قوام آمده و رنگ آن قهوه ای شود. سپس کنجد را به آن اضافه می نمایند. گردو، کره، زعفران و هل نیز از جمله مواد دیگری است که بر اساس سلیقه و برای طعم بهتر به پشت زیک اضافه می شود. مایه به دست آمده را در حالی که داغ است در یک سینی ریخته و آن را پهن می نمایند تا کاملا نازک شود. سپس با استفاده از چاقو پشت زیک را برش می زنند. جالب است بدانید که نام پشت زیک از نام یک پرنده گرفته شده است. زیک پرنده ایست که بال هایی شبیه به این نوع شیرینی محلی دارد.

کماج مازندرانی

کماج نوعی نان شیرین است که در بعضی نقاط ایران تهیه می شود و شیوه های پخت متفاوتی دارد. کماج مازندرانی یکی از خوشمزه ترین شیرینی های محلی مازندران است که معمولا در دورهمی ها و مهمانی ها تهیه شده و به همراه چای سرو می شود. برای تهیه کماج آرد برنج، تخم مرغ، شیر، شکر، گلاب، وانیل و زعفران را باهم ترکیب نموده و به مدت چند ساعت در یخچال قرار می دهند. سپس روغن را در یک ماهیتابه داغ نموده و مقداری از مایه کماج را با یک ملاقه در آن می ریزند تا سرخ شود. سپس آن را پشت رو می نمایند تا طرف دیگر آن نیز سرخ شود. در بعضی موارد کمی آرد گندم و زیره نیز به مواد اضافه می شود.

آغوز نون

آغوز نون یا آغوزکنا از جمله دیگر شیرینی های محلی مازندران است که در مراسم هایی مانند شب یلدا آماده شده و در کنار انواع خوراکی های خوشمزه دیگر قرار می گیرد. آغوز در گویش مازندرانی به معنای گردو می باشد و چون در این شیرینی از گردو استفاده شده است، به آن آغوز نون گفته می شود. برای تهیه آغوز نون علاوه بر گردو، مواد دیگری چون آرد برنج، آرد گندم، شیر، تخم مرغ، شکر، روغن جامد، کنجد و پودر هل نیز مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه این شیرینی، مواد را باهم ترکیب نموده و برای چند ساعت در یخچال قرار می دهند تا خمیر کمی استراحت کند. سپس خمیر را در اندازه های کوچک (به اندازه یک گردو) برداشته و به صورت دایره ای شکل در می آورند و کمی پهن می نمایند. شیرینی های شکل داده شده را در سینی چیده و در فر قرار می دهند. این نوع شیرینی به صورت سنتی در تنور پخته می شود. آغوزکنا گاهی به صورت خام نیز آماده می شود که به آن پیس گنده می گویند.

آب دندون

آب دندون یا نان برنجی شمالی، یکی از انواع شیرینی های محلی مازندران است که بیشتر به شهر آمل نسبت داده می شود. برای تهیه آب دندون از موادی چون آرد برنج نرم شده، کره یا روغن جامد، تخم مرغ، پودر قند، هل و وانیل استفاده می شود. مواد را باهم ترکیب نموده و با دست خوب ورز می دهند. سپس گلوله های کوچکی از آن را برداشته و به شکل دایره ای در می آوردند. روی شیرینی ها نیز با تخم خرفه تزیین می شود.

آب دندون معمولا برای جشن ها و اعیادی چون عید نوروز آماده می شود. در این مراسم ها شیرینی را در اندازه های ریز تهیه می نمایند. اما نوع دیگری از آب دندون توسط بانوان مازندرانی آماده می شود که اندازه ای بزرگ تر دارد. آب دندون های بزرگ تر برای مراسم های خاص عروسی و زمانی که خرید عروسی یا خنچه را به خانه عروس می برند، تهیه می شود. در این مراسم ها آب دندون در کنار هدایای عروس قرار گرفته و به خانه آن ها فرستاده می شود. شیرینی سنتی آب دندون ماندگاری بسیار بالایی داشته و فوق العاده ترد است. به دلیل همین ترد بودن نیز به آن آب دندون یا بر اساس روایتی باب دندون گفته می شود. زیرا به محض قرار دادن در دهان آب می شود.

رشته برشته

رشته برشته نوعی دیگر از شیرینی های محلی مازندران است که اغلب در مراسم ها و جشن های این استان تهیه می شود. برای درست کردن رشته برشته آرد برنج را با آب خیس نموده و به شکل خمیر در می آورند. آن گاه یک سینی مسی را بر روی حرارت قرار می دهند و خمیر را به با نوک انگشتان خود به صورت رشته بر روی آن می ریزند تا پخته شود. خاک قند، گردو و هل را باهم خوب ترکیب نموده و درون رشته هایی که به اندازه 20 * 20 برش زده شده می ریزند. سپس رشته را مانند دلمه برگ مو می پیچند تا مواد را کاملا بپوشاند. سپس آن ها را در روغن سرخ نموده و در شربتی که از شکر، آب و زعفران تهیه شده است، قرار می دهند.

قماق

قماق از جمله یکی از معروف ترین شیرینی های مازندران و شیرینی مناسب برای دیابتی ها است، زیرا در تهیه آن از شکر استفاده نمی شود. برای درست کردن قماق آرد گندم، گردو، تخم مرغ، جعفری، شنبلیله، شوید، پیاز و کره را باهم ترکیب نموده و در یک ماهیتابه ریخته و بر روی حرارت ملایم قرار می دهند. برای این که روی قماق نیز مانند زیر آن پخته و برشته شود، روی ماهیتابه را با درب آن یا ظرفی دیگر می پوشانند و بر روی آن ذغال داغ می ریزند تا حرارت از هر دو سمت به آن وارد شود. این نوع شیرینی معمولا به عنوان یک میان وعده تهیه و سرو می شود.

نان کوهی یا نان ییلاقی

نان کوهی از جمله شیرینی های خاص شهر آمل است که بیشتر در ییلاقات مازندران تهیه می شود. نان کوهی بافتی نرم و طعمی شبیه به شیرمال دارد. از این رو برای تمامی گروه های سنی خصوصا بچه ها بسیار مناسب بوده و می تواند یک میان وعده عالی برای آنان باشد. برای تهیه نان کوهی، آرد، تخم مرغ، مایه خمیر، شکر، روغن یا کره، ماست یا شیر، آب و نمک را باهم ترکیب نموده و به صورت خمیر در می آورند. سپس خمیر را با دست شکل داده و در تنور می پزند. برای تهیه نان کوهی مغزدار از گردو، کنجد، شکر، زرده تخم مرغ، رازیانه و هل برای تهیه مواد داخل آن استفاده می شود. نان کوهی یکی از شیرینی های مازندران است که بر روی سفره افطار قرار داده می شود.