واقعا مارها از جان عسگر چه می خواهند؟ - مجله کوروش بزرگ

به گزارش خبرنگاران، روزنامه خبرنگاران در گزارشی به روایت سیدنصرا... موسوی نوشت: از ماجرای عجیب و رنج مردی می گوید که ادعا دارد از جوانی تا به امروز بارها مورد حمله مار قرار گرفته است و در این باره خانواده و اطرافیانش هم شهادت می دهند. حالا ما اینجا به اثرگذاری و داستان بازتاب این گزارش تلویزیونی پس از ماه ها پرداختیم. در این مورد با گزارشگر آن و مارگزیده ای که این روزها تصویرش را بسیاری دیده اند، گفت وگو کردیم. همچنین این ماجرا را با دو کارشناس علمی در میان گذاشتیم و نظر آنان را جویا شدیم.

مورد عجیب عسگر شریفی

مارگزیدگی اتفاقی هولناک است که برای بعضی ساکنان مناطق جغرافیایی خاص بیشتر اتفاق می افتاد. بعضی کشورها هم با این حادثه بیشتر از دیگران دست و پنجه نرم می کنند. آبان99 بود که به مناسبت هفته پیشگیری از مسمومیت ها، ایرنا در گزارشی از قول یک حشره شناس و متخصص کنترل گزیدگی در ایران گفت ایران از

لحاظ گزش های مرگبار توسط مار و عقرب، دومین کشور دنیا بعد از مکزیک است.

باتوجه به گزارشی جالب که روی آنتن تلویزیون رفته است، می شود گفت میان آمار سالانه مارگزیدگی، غالبا یک اسم حضور دارد، کسی که بیش از 30سال است هر چند وقت یک بار با این حادثه دردناک روبه رو می شود. مورد عجیب عسگر شریفی، مردی ساکن روستای تل پوک سروستان سال ها میان اطرافیانش و محلی ها مطرح بود و این روزها با بازتاب یک گزارش تلویزیونی در فضای مجازی، بسیاری از آن خبر دارند.

عسگر، مردی 50 و چند ساله است و می گوید از نیش مارها که همیشه ساق پای راستش را هدف می گیرند، به ستوه آمده است. این مرد در گزارش تصویری که سیدنصرا... موسوی درباره او تهیه کرده است، برای نخستین بار مقابل دوربین از حکایت غریبش با مارها می گوید و همسایگانش هم به این اتفاق صحه می گذارند.

گزارشی از تل پوک

این که سیدنصرا... موسوی چگونه این سوژه را پیدا کرده است و برای اولین بار راوی قصه عسگر شده است، خود ماجرای جالبی دارد. آشنایی او با مورد عجیب عسگر به واسطه دایی اش اتفاق می افتاد که از اهالی روستای تل پوک، همسایه این مرد و شاهد مارگزیدگی های مکرر اوست.

دایی از خواهرزاده اش می خواهد ماجرای عسگر به تصویر کشیده شود تا شاید کسی فکری به حال او کند و علت بروز پیاپی این حادثه کشف شود. موسوی، خبرنگار صداوسیما در سروستان به جام جم درباره تهیه این گزارش توضیح می دهد: من هشت سال است خبرنگارم. خبرنگار آزادم و خبرهای سروستان را برای صداوسیمای استان پوشش می دهم.

یک دایی دارم که ساکن روستای تل پوک است. یک بار گفت: همسایه مان در این روستا همیشه مورد مارگزیدگی قرار می گیرد. این اتفاق خیلی عجیب غریب است و هیچ کس دلیلش را نمی داند. این شخص و خانواده اش در عذاب هستند. شما که رسانه ای هستی بیا و این قضیه را رسانه ای کن. ثواب دارد و شاید یک مسؤول پیدا شود که فکری به حال این بنده خدا کند.

او ادامه می دهد: به دایی ام اطمینان داشتم و حرف او برایم ملاک بود. به روستا هم که مراجعه کردم، دیدم شواهد محلی همین را نشان می دهد. اهالی روستا و خانواده آقای شریفی هم در جریان این مشکل بودند و گفتند این ماجرا صحت دارد.

اتفاقا وقتی شروع به کار کردیم، در حین گزارشمان هم که چند روز طول کشید دو بار ایشان مورد مارگزیدگی قرار گرفت. در یکی از این موارد توانستیم خودمان او را به بیمارستان برسانیم و تصویرش را هم گرفتیم. بعد از آن هم یک بار دیگر مار او را نیش زد که دیگر نرسیدم تصویرش را بگیرم. در واقع در آن روزها سه چهار بار مارگزیده شد.

موسوی درباره شرایط شریفی بیان می کند: حدودا 30سالی است درگیر این ماجراست. از جوانی و موقعی که ازدواج نکرده بود شروع می شود. در این 30سال پای راستش را هدف گرفته اند.

طبق آماری که ما داریم 47 - 46بار این رخ داده و این مدت در بیمارستان شهدای سروستان پس از مارگزیدگی برایش اقداماتی شده است. این بنده خدا عشایر و کوچ رو بوده و فکر می کرده چون بیشتر در بیابان زندگی می کند مارها او را پیدا می کنند.

مدتی است ساکن روستا شده تا شاید مارها دست از سرش بردارند ولی این اتفاق نیفتاده است و حتی گاهی در خانه که نشسته است مار او را می گزد. البته گاهی هم داد و بیداد کرده است تا همسایه ها بیایند و او را نجات دهند. گاهی هم خودش فرار کرده یا مار را کشته است. یک بار نزدیک پادگان مشغول چرای دام هایش بوده و سرباز پادگان به نجات او یاری کرده است.

زمانی که عشایر بوده، پزشکی در اقلید به او می گوید مارها متوجه بوی پایت می شوند و تنها کاری که می توانم برایت کنم این است که بخشی از گوشت پای راستت که مورد حمله قرار می گیرد را بردارم و از جای دیگر پیوند بزنیم که آقای شریفی قبول نکرده است. مارهای مختلفی او را می زنند، نوع خاصی نیست ولی این که نر یا ماده است را نمی دانیم.

کسی به فکر عسگر نیست

لحن و بیان گزارشگری موسوی، یکی دیگر از مواردی است که پس از بازنشر این گزارش مورد توجه قرار گرفته است. او در این مورد می گوید: دوست داشتم درد و رنجی را که آقای شریفی و خانواده اش سال هاست می کشند، در تصویر و صدایم نشان دهم.

با این که امکانات کم بود، نهایت تلاشم را کردم و با توجه به بازخوردهای خوبی که می گیرم به نظرم پیروز بودیم. البته انتظار داشتم مسؤولان فکری به حال این بنده خدا کنند و به او توجه داشته باشند که نشد. یعنی با توجه به حساس شدن افکار عمومی، انتظار می رفت قدمی برای آقای شریفی بردارند. هر چند تا حدی قابل توجیه است چون توجه مسؤولان بهداشت و درمان در این مدت روی کرونا بود. امیدوارم با گزارشی که شما منتشر می کنید این اتفاق بیفتد.

نکته ای که موسوی درمورد بی توجهی و یاری نرساندن مسؤولان و متخصصان بیان می کند، گلایه ای است که عسگر شریفی هم در گفت وگو با ما به آن اشاره دارد. عده ای بر این باورند این گزارش خیلی دیر دیده شده است و چرا نباید پس از ماه ها گذشتن از پخش آن، عسگر موردتوجه قرار گیرد و دیگر رسانه ها سراغ او بیایند؟ چرا نباید کارشناسان به دنبال حل این معما باشند که می تواند ضمن دوای این مرد، دستاورد خوب علمی هم به دنبال داشته باشد.

البته مطمئنا معروفیت و این که عسگر شریفی پس از این، سوژه گزارش های مختلف مطبوعاتی و تلویزیونی شود، کافی نیست و مقصود از تمام تلاش ها این است کسی فکری به حال او و رنج مدامش کند یا از سوی دیگر اگر با صحت این اتفاق یا چندوچون آن چندان موافق نیست، با ادله علمی حرف های این مرد و اطرافیانش را رد یا اصلاح کند.

بازنشر یک گزارش تلویزیونی

این گزارش خرداد امسال روی آنتن شبکه فارس رفته است، اما نکته جالب توجه آن است که پس از ماه ها، این روزها در اینستاگرام و دیگر شبکه های اجتماعی و پیام رسان های اینترنتی بازنشر می شود و مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. حتی عده ای این اتفاق را دستمایه طنز قرار دادند و گیف ها و تصاویری از آن درست کردند که نه تنها دوای درد نیست، بلکه دیدنش می تواند برای عسگر شریفی و خانواده اش آزاردهنده هم باشد.

با وجود این، تمام اینها نشان از اهمیت خبررسانی و دیده شدن وسیع و تاثیر گزارشی دارد که در یک شبکه استانی روی آنتن رفت و بعد از آن سر از فضای مجازی درآورد. موسوی درباره دیده شدن این گزارش و بازنشر آن پس از گذشت چند ماه بیان می کند: فکر می کنم حدود خرداد ماه بود که این گزارش در بخش خبری ساعت 20 و 45دقیقه شبکه فارس پخش شد.

پیش از این کسی از ماجرا خبر نداشت و فقط اهالی روستا از زندگی عسگر مطلع بودند. در شهرستان مان یک کانال خبری دارم که فیلم این گزارش را پس از پخش در تلویزیون، در آنجا هم منتشر کردم ولی تعجب می کنم پس از چند ماه چرا دوباره مورد توجه قرار گرفته است.

روایت مارگزیدگی از زبان مارگزیده

گویا عسگر شریفی، خبری درباره وایرال شدن ویدئوی گزارشی که از وی منتشر شده است، ندارد. از او درباره اتفاق عجیبی که ادعا می کند با همه ابعاد زندگی اش عجین شده است، می پرسیم و او بالهجه شیرین و بیان ساده ای که دارد در این مورد و همچنین روزگارش بعد از پخش گزارش از تلویزیون می گوید: در خانه هم امنیت ندارم مار 40بار من را نیش زده است.

الان 36 - 35سال است که این اتفاق می افتد. فکر کنم 19سالم بود که برای اولین بار نیشم زدند و الان حدود 50سالم است. هر بار بعد از مارگزیدگی به بیمارستان می روم و سوزن می زنم تا نجات پیدا کنم. دارویی هم داشتم که می زدم و بهتر می شدم.

تا به حال برای درمان یا پیدا کردن دلیل این موضوع تهران نرفته ام. هر موقع مار گزیده شدم در اقلید، لار یا هر جای دیگر که بودم، من را به درمانگاه و پیش دکتر بردند. تا به حال همه نوع ماری من را نیش زده است، از روی لباس هم می زنند، حتی دو سه بار در خانه هم من را نیش زده اند.

یکی گفت درمان می شوی

دلیلش را نه خودم می دانم و نه تا به حال کسی توانسته است پیدا کند. یک دکتر گفت بیا بیمارستان شیراز تا گوشت آن قسمت از پایت را که مار می زند ببریم، اما من نرفتم. یعنی فکر نمی کنم راهش این باشد چون همیشه پایم را می زد، اما دو سه ماه پیش آمدم جلویش را بگیرم، دست راستم را نیش زد.

یک جانشین شدم

عشایر بودم. مال داشتم. فروختم و شش سال است در این روستا خانه خریده ام و در این مدت هم حدود هشت بار، مار من را گزیده است. در آن مدتی هم که آمده بودند گزارش بگیرند دو بار مارگزیده شدم. کلا وقتی هوا گرم می شود، یعنی در بهار و تابستان بیشتر سراغم می آیند و در زمستان کمتر است. قبل از این که از تلویزیون برای گزارش بیایند، هیچ کس سراغم نیامده بود. الان پنج شش ماه از گزارش هم می گذرد و کسی کاری برایم نکرده است.

نظر متخصصان درباره ماجرای عسگر

خسرو رجبی زاده، نویسنده کتاب مارهای ایران، خوانشی دیگر از این ماجرا دارد و می گوید: هیچ مستند و دلیل علمی در دنیا مبنی بر این که مارها به یک نفر خاص حمله کنند و او را بگزند وجود ندارد.

اما مستندات و شواهد و گزارش های رسمی زیادی وجود دارد از کسانی که مدعی هستند مارها آنها را مکررا می گزند و در نهایت معلوم شده اظهارات آنها صحت نداشته است. نکته دیگری که وجود دارد آن است که پس از گزش فرد توسط مارهای سمی مناطق جنوبی ایران، بخش گزیده شده حتی پس از درمان دارای علائم است در صورتی که روی پای ایشان اثر گزش مارهای غیرسمی وجود دارد.

من خودم در حین تحقیقاتم افرادی را دیدم که به شکل عجیبی اعتیاد به سم مار پیدا کرده اند و عامدانه خود را در معرض گزش مار قرار می دهند. تصور می کنم شاید ایشان هم خودشان کاری می کنند که مارها به شکل مکرر او را می گزند.

باربد صفایی، کارشناس ارشد محیط زیست که از سال 1377 تا به امروز بسیاری از گونه های مارها و دیگر خزندگان و دوزیستان را در ایران و بعضی کشورهای همسایه نظیر عراق در زیستگاه های طبیعی شان بررسی کرده درباره آنچه برای عسگر رخ داده است می گوید نمی تواند توضیح خاصی ارائه کند، مورد عجیبی است و هیچ منطقی پشت این اتفاق نمی بیند.

با این حال معتقد است این را که یک مار بیشتر از پنج شش بار یک نفر را نیش بزند و آن فرد زنده بماند، بعید می داند. زیرا به مرور بدن تحلیل می رود و نسبت به زهر و پادزهری که برای آن به کار برده نمی تواند مقاومت کند و مرگ در چنین شرایطی حتمی است.

با این حال صفایی معتقد است اگر این ماجرا به هر دلیلی صحت داشته باشد، چنین فردی باید گترهای مخصوص چرمی بپوشد تا در برابر دندان های سمی مارها بتواند مقاومت کند. او بیان می کند: بهتر است کفش ساق بلند یا نیم سابق بپوشد. اگر از پارچه ای شبیه دستکش های جوشکاری که ضخیم و معمولاچرمی است، استفاده کند و داخلش را گرتکس بگیرد قاعدتا مقابل اغلب مارها جواب می دهد، مگر این که گرزه مار یا کبرا باشد.

دستکش هایی هم که الان ضدگزش در تمام دنیا استفاده می شود ساخت پاکستان است و گتر هم دارد. معمولا این کالاها برای کشورهای آمریکایی است و در کشورهایی مثل پاکستان سرمایه گذاری می کنند تا چنین چیزهایی را زیرقیمت تولید کنند تا بتوانند راحت پخش کنند چون پخش محدودی دارد و گران است. به هر حال این وسایل وجود دارد که می تواند خریداری یا خودش درست کند.

این کارشناس می گوید: این مورد برای مارگیرها هم اتفاق می افتاد. مارگیرها هر روز با مارها سروکار دارند و ممکن است سالی یا چند سالی یک بار، گزیده شوند. عوارضی که این اتفاق روی استخوان دارد زیاد و متفاوت است.

سم مارهای کبرا و افعی خیلی با هم تفاوت دارد، یکی عصب گرا و یکی خون گراست و این امداد را هم سخت می کند؛ خصوصا برای کسی که بارها دچار حادثه شده است، استرس بالایی دارد. این خطر وجود دارد که شخص مارگزیده، مار را شناسایی نکرده باشد و این باعث تلف شدن فرد می شود.

در مورد این آقا، غیر از اقدامات پیشگیرانه، خوب است روی مارهای منطقه کار شود تا ببینیم در آن مناطق چه نوع هایی دارند. فکر می کنم به جز جعفری، مار سمی دیگری در آن منطقه نداشته باشند. او درمورد این که می گویند بعضی از مارگزیده شدن خوششان می آید یا از این چالش لذت می برند بیان می کند: بعضی از این افراد را می شناسیم که می خواهند بگویند من دیگر دارم رویین تن می شوم، اما این بنده خدا بیشتر ترس و واهمه داشت و این گونه نبود.