با آداب و رسوم مردم چین آشنا شوید - مجله کوروش بزرگ

با تور چین سفری خاطره انگیز را تجربه کنید.

چین طی یک قرن گذشته، شاهد تغییرات فرهنگی و مالی عظیمی بوده است و در حال حاضر یکی از کشورهای قدرتمند جهان به حساب می آید. اگر برای کسب و کار یا تفریح به کشور چین سفر می کنید، با شناخت هر چه بیشتر فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی می توانید سفر بهتری را برای خود رقم بزنید.

چین در شرق آسیا و در همسایگی کشورهایی نظیر افغانستان، بوتان، برمه، هند، قزاقستان، کره شمالی و... قرار گرفته است. جمعیت این کشور بیش از یک میلیارد نفر است و اقلیت های قومی مختلفی در کشور چین زندگی می نمایند که 91/9 درصد را گروه هان و 8/1 درصد را سایر اقلیت ها تشکیل می دهند.

زبان در چین

رایج ترین زبان مردم چین، زبان ماندریان (Mandarin) است که اغلب به عنوان زبان هان شناخته می شود و در دستگاه های حکومتی، مراکز آموزشی و رسانه ها کاربرد زیادی دارد. زبان کانتونی نیز در هنگ کنگ، گوآنجو، ماکائو و سنگاپور رواج بیشتری دارد. با این حال، چین کشور بسیار بزرگی است و صدها زبان مختلف در این کشور صحبت می شود که همواره همه آنها را نمی فهمند. به طور کلی 229 زبان زنده دیگر نیز در چین تکلم می شود که اغلب آن ها به گروه زبان های چینی از خانواده چینی-تبتی تعلق دارند. زبان های وو (شامل شانگهایی)، یوئه (شامل کانتونی و تایشانی)، مین (شامل هوکین)، شیانگ و هاکا از جمله مهمترین زبان های این گروه هستند.

حروف چینی هزاران سال است که برای نوشتن زبان های چینی استفاده می شود. این نویسه ها به گویش وران زبان ها و گویش های مختلف که برای هم قابل فهم نیستند، اجازه می دهد که به وسیله نوشتار منظور هم را متوجه شوند. در سال 1956 دولت چین حروف چینی ساده شده را معرفی کرد که امروزه چینی سنتی را منسوخ نموده است. جالب است بدانید زبان چینی با 1,700,000,000 نفر گوینده، پرشمارترین زبان جهان به شمار می رود.

مذهب در چین

چین در طول تاریخ تحت تاثیر مذاهب و مکاتب فکری مختلفی بوده است. به طور تاریخی سه مکتب اصلی این کشور کنفوسیوس گرایی، بودایی، و تائویی بوده اند که هر یک تاثیر به سزایی در شکل گیری فرهنگ چینی گذاشته اند. در سنت های مذهبی و بومی عناصری از هر سه آن ها دیده می شود.

مذهب اصلی مردم چین، تائوئیسم است و افرادی که به این مذهب اعتقاد ندارد، به آیین بودایی، مسیحیت و اسلام ایمان دارند. آیین تائوئیسم، یک چارچوب مذهبی باستانی است که زندگی هماهنگ با تائو (منشا همه موجودات) را سرلوحه خود قرار می دهد. آیین بودائی حدود 2000 سال قبل توسط راهب هایی از هند به چین آورده شد و از آن موقع تاکنون همانند آیین تائوئیسم، پیروان خود را دارد. کنفوسیوس نیز هواداران زیادی در بین چینی ها دارد و بیشتر فلسفه ای از ارزش ها و باورهای اقتباس شده از تکنیک های کنفوسیوس (که در سال 497 فوت کرد) است.

خانواده در چین

روابط خانوادگی در چین از اهمیت زیادی برخوردار است و تاکید زیادی روی سلسله مراتب می شود. بسیاری از ارزش ها در فرهنگ چینی بر پایه فلسفه کنفوسیوس است که بر وظیفه، صداقت، وفاداری، احترام به بزرگ ترها و افتخار تاکید دارد. کنفوسیوس، فیلسوف و نظریه پرداز سیاسی چینی بود که در سال 550 پیش از میلاد به دنیا آمد. ایدئولوژی او مبتنی بر اخلاق، عدالت و هماهنگی اجتماعی به منظور حفظ یک جامعه پایدار بود که امروزه هنوز هم مبنای روابط اجتماعی و خانوادگی است. اصول اساسی باورهای کنفوسیسی به منظور راهنمایی خانواده و جامعه عبارتند از پدر به پسر، فرزند بزرگ تر به خواهر یا برادر کوچک تر، شوهر به زن و حاکم بر جامعه.

امروزه چارچوب خانواده در چین همچنان رسمی و با رعایت سلسله مراتب و احترام به بزرگ ترها است. به همین دلیل خیلی عجیب نیست که اعضای خانواده های بزرگ همگی زیر یک سقف در کنار هم زندگی می نمایند. در خانواده های چینی معمولا پدربزرگ و مادربزرگ نقش مهمی در مراقبت از بچه ها ایفا می نمایند. فرزندان اغلب در دوران بزرگسالی نیز همچنان در کنار خانواده خود زندگی می نمایند و آنها که مجبور هستند برای کار به نقاط دورتر نقل مکان نمایند، اولویت اصلی خود را دیدوبازدید منظم از خانواده خود قرار می دهند.

جامعه در چین

چینی ها یک جامعه گروه محور هستند که ارتباط گروهی در خانواده، مدرسه، گروه کاری یا کشورشان به وضوح به چشم می خورد. منافع جمع را بر منافع شخصی خود ترجیح می دهند. حفظ آبرو برای مردم چین خیلی مهم است و انتقاد در حضور دیگران یا تمسخر و سرزنش افراد جلوی دیگران به هیچ عنوان در فرهنگ مردم این کشور جایی ندارد، به عبارتی در همه حال رفتار مناسب را رعایت نموده و کاری نمی نمایند که باعث خجالت کسی شود.

در طول تاریخ، زنان همواره در مقایسه با مردان، در رتبه دوم قرار داشته اند، هر چند که زن ها تا حدودی در خانه از قدرت برخوردار بوده اند. در فلسفه کنفوسیوس، زنان جزو دارایی های مردان به حساب می آمده اند (تا زمان مجردی متعلق به پدر و بعد از تاهل متعلق به همسر بوده اند). با این حال نقش زنان در طول قرن بیستم به تدریج آغاز به تغییر کرد و طبق مبانی جمهوری خلق چین شد، اما هنوز هم ایدئولوژی کنفوسیوس مبنی بر پایین تر بودن جایگاه زن نسبت به مرد در بعضی از جوامع چینی وجود دارد. امروزه با اینکه زنان از مزایای بیشتری برخوردار هستند و وظایفی را در حوزه دارو، آموزش و علم برعهده دارند که معمولا مردها متصدی آن بودند، همچنان برای دستیابی به موقعیت های اجرایی بالاتر با مسائل زیادی روبرو هستند.

سیاست تک فرزندی که از سال 1979 به منظور مهار سرعت افزایش جمعیت اتخاذ شد، مسائلی را برای جامعه به وجود آورد زیرا جامعه چین به لحاظ سنتی فرزند پسر را به دختر ترجیح می دهد. به همین دلیل در گذشته فرزندان دختر قربانی کودک کشی می شدند یا خانواده، آنها را طرد می کرد، اما امروزه داشتن فرزند دختر برای خانواده باورپذیرتر شده است.

هنر در چین

چین میراث دار فرهنگ، هنر و ادبیات غنی است که قدمت آن به تمدن های اولیه برمی شود. اعتقادات سنتی مردم تحت تاثیر تغییر حاکمان امپریالیستی، فلسفه ها و کنفوسیوس بوده است و همین موضوع را می توان در هنر مردم این سرزمین مشاهده کرد. سفالگری یکی از هنرهای شناخته شده کشور چین است (به خصوص طرح های سفید و آبی درخت بید که نشان دهنده صحنه های روستایی بود) و در واقع مردم چین اولین افرادی بودند که چینی را کشف نموده و آن را در دهه 1500 در زمان سلسله مینگ تکمیل کردند.

شعر و ادبیات نیز نقش مهمی در فرهنگ سنتی داشته اشت نظیر کتاب سروده ها که قدمت آن به 600 سال قبل از میلاد برمی شود و حتی امروز نیز تاحدودی تاثیرگذار است. از قرن 19 بود که فرهنگ غربی روی فرهنگ مردم چین تاثیر گذاشت و باعث شکل گیری ژانر جدیدی از نویسندگی شد. نویسندگان و فیلسوفان پرشور و متعصبی در میان چینی های باستان مخصوصا در دوران سلسله مینگ و چینگ زندگی می کردند که این موضوع را می توان در تاریخ پرمایه عبادت در این کشور دید. جالب است بدانید هنرهای رزمی شرقی ریشه در همین کشور دارند نظیر رشته ورزشی کونگ فو که در اواسط دهه 1600 با الهام از حرکات حیوانات به وجود آمد.

غذا در چین

غذاهای چینی را به خاطر ترکیب فوق العاده رنگ، طعم و ادویه و چاشنی ها می شناسند. غذاهای اصلی آنها برنج، توفو و رشته فرنگی است که در کنار طیف وسیعی از مواد غذایی نظیر ریشه بامبو، لوبیای رشته ای، قارچ چینی، ریشه زنجبیل، سیر، چیلی و گشنیز میل می نمایند. افراد به طور معمول طعم گسترده ای از گوشت ها را می خورند که محبوب ترین آنها گوشت خوک و اردک است. ناهار مهم ترین وعده غذایی به شمار می رود و معمولا شامل غذاهای مختلفی است که با سوپ آغاز می شود.

آداب احوالپرسی در چین

آداب احوالپرسی در چین به شکل رسمی است و اول با بزرگ ترها آغاز می شود و اکثر چینی ها در حین احوالپرسی به زمین نگاه می نمایند. چینی ها معمولا در روبرو با خارجی ها به آنها دست می دهند. در روبروه با یک چینی باید او را با نام خانوادگی یا عنوانش صدا بزنید و در صورتی می توانید از نام کوچک او بهره ببرید که به شما اجازه داده باشد. چینی ها به شدت شوخ طبع هستند و اگر رابطه راحتی با طرف مقابل شان داشته باشند می توانند حتی به خودشان هم بخندند. پس آماده باشید که اگر شرایط مناسب بود شما نیز به خودتان بخندید.

ارتباطات غیرکلامی در چین رایج است و از آنجا که هارمونی برای آنها اهمیت دارد و به گروه وابسته اند؛ از حالت چهره، لحن صدا و طرز ایستادن برای انتقال منظور و نیت خود (به عنوان مثال با اخم کردن، مخالفت خود را نشان می دهند) استفاده می نمایند. به همین دلیل اکثر چینی ها هنگام صحبت، حالتی منفعل به خود می گیرند و به چشمان طرف مقابل خیره نمی شوند.

آداب هدیه دادن در چین

مردم چین به طور کلی در ایام سال نو، عروسی و تولد به هم هدیه می دهند. از آنجا که چینی ها عاشق غذا هستند، مطمئنا از یک سبد غذای خوشمزه به عنوان هدیه به شدت استقبال می نمایند. اما بعضی هدایا که شاید در کشورهای دیگر متداول باشد، در این کشور خوشایند و مناسب نیست نظیر قیچی، چاقو یا سایر وسایل برش که نشانه انتها دادن به یک رابطه هستند، گل که در مراسم تدفین به کار می رود، ساعت و دستمال و صندل حصیری نیز با مرگ و تدفین مرتبط است. یادتان باشد که همواره هدیه خود را با دو دست تقدیم کنید و آگاه باشید که چینی ها همان لحظه هدیه را باز نمی نمایند و شاید قبل از قبول هدیه، حتی تا سه بار از پذیرش آن امتناع نمایند.

آداب غذا خوردن در چین

مردم چین ترجیح می دهند که به جای خانه، از مهمانان خود به خصوص مهمانان خارجی در مکان های عمومی پذیرایی نمایند. پس اگر به خانه یک چینی دعوت شده اید بدانید که افتخار بزرگی نصیب تان شده است؛ اما اگر به هر دلیل نمی توانید این دعوت را بپذیرید حتما علت را شرح دهید تا بی احترامی تلقی نشود. به موقع به منزل میزبان بروید و قبل از ورود به منزل، کفش تان را درآورید. ترجیحا یک هدیه کوچک با خود بیاورید. منتظر شوید تا میزبان به شما بگوید کجا بنشینید زیرا معمولا برای مهمان، جایگاه روبه روی درب را درنظر می گیرند. سعی کنید از قبل نحوه استفاده از چاپستیک را یاد بگیرید و غذای زیادی میل کنید زیرا میزبان این موضوع را به عنوان خوشمزه بودن غذا تقی می نماید. یادتان باشد که به هیچ عنوان چاپستیک را در کاسه برنج، به سمت بالا قرار ندهید که نشانه بدشانسی است.