ضعف مهارت های اجتماعی، از عوامل گرایش به اعتیاد است - مجله کوروش بزرگ

مریم کرمی در گفت وگو با خبرنگاران در رابطه با اعتیاد و عوامل گرایش به آن، اظهار کرد: ریشه و علت اعتیاد از شخصی به شخص دیگر متفاوت است، بعضی از افراد به دلیل داشتن اختلالات روحی و درون گرایی و بعضی از افراد نیز به علت روحیه های ساختارشکن و علاقه به نقض قانون به اعتیاد روی می آورند.

وی با اشاره به این که برای بعضی مصرف مواد مخدر در ابتدا تنها یک ماجراجویی ساده است درحالی که اصلاً فکر نمی نمایند که زندگیشان دستخوش ماجرای اعتیاد شود، مطرح نمود: در اغلب موارد اعتیاد زمانی اتفاق می افتد که فرد در شرایط بحرانی روحی ـ روانی یا در بحران جسمی واقع شده است، اما زمان هایی هم وجود دارد که فرد تحت تأثیر شرایط محیطی مانند خانواده، دوستان، محله و... دچار اعتیاد می شود.

این جامعه شناس توضیح داد: ازجمله مهم ترین علل گرایش به اعتیاد می توان به ژنتیک، محیط اجتماعی، ضعف مهارت های اجتماعی، بیماری و مسائل روحی و روانی، روابط نابسامان خانوادگی و فشار و زورگوئی دوستان اشاره نمود.

کرمی با بیان این که بعضی از افراد به صورت ژنتیکی تمایل به مصرف مواد مخدر دارند، ادامه داد: این گونه افراد معمولاً سابقه خانوادگی بیشتری از اعتیاد را نشان می دهند، بخشی از این مسئله به ریشه زیستی اعتیاد بر می شود مجموعه ای از تغییرات ژنتیکی منجر به این می شود که بعضی افراد نسبت به دیگران از آسیب پذیری بالاتری برای اعتیاد برخوردار باشند.

این جامعه شناس با اشاره به این که محیطی که فرد در آن زندگی می نماید نقش مشخص نماینده ای در اعتیاد او دارد، بیان نمود: تجربه نشان می دهد که فرد تا حد زیادی از محیط زندگی خود و افرادی که بیشتر با آن ها در ارتباط است تأثیر می پذیرد، حتی اگر فرد در خانواده ای سالم زندگی کند و هیچ کدام از اعضای خانواده معتاد نباشند، محیط اجتماعی باز هم می تواند فرد را درگیر اعتیاد کند برای مثال شیوع فقر و بیکاری در اجتماع با افزایش فشار روانی بر افراد معمولاً میزان ابتلا به اعتیاد را افزایش می دهد.

وی با اشاره به این که انسان یک موجود اجتماعی بوده و تا حد زیادی از سایر افراد جامعه تأثیر می پذیرد، توضیح داد: نحوه تعامل و تأثیرپذیری فرد از افراد دیگر نقش کلیدی در پیشگیری از اعتیاد دارد، معمولاً افرادی که در خانواده های معتاد یا محیط های اجتماعی ناسالم زندگی می نمایند احتمال معتاد شدنشان بیشتر است.

کرمی افزود: این افراد اگر مهارت های اجتماعی لازم را کسب ننمایند نمی توانند خود را از اعتیاد مصون نگه دارند، یکی از مهارت هایی که امروزه بسیار در خصوص آن می شنویم قدرت نه گفتن است.

این جامعه شناس بیان نمود: بیماری ها و اختلالات روحی ـ روانی، فشارهای عصبی، مسائل و اتفاقات ناگواری که در زندگی رُخ می دهد، احتمال گرایش به اعتیاد را در بسیاری از افراد افزایش می دهد به ویژه زمانی که فرد از مهارت های مقابله ای لازم برای حل مسائل برخوردار نباشد همچنین وجود رفتارهای پرخطر در بعضی از اختلالات نظیر بیش فعالی ریسک اعتیاد را بیشتر می نماید.

وی با اشاره به این که بسیاری از افراد هنگام روبرو شدن با فشارهای روانی به دنبال راه حلی سریع برای حل مسائل خود بوده و نمی توانند اضطراب موجود را تحمل نمایند و ممکن است به سمت سیگار یا مواد کشیده شوند، مطرح نمود: مواد اعتیادآور با ایجاد حالاتی نظیر آرامش یا سَرخوشی در کوتاه مدت فشارها را از روی فرد برمی دارد اما به مرور با ایجاد وابستگی، اضطراب و فشارهای روانی فرد را چندین برابر می نماید.

کرمی با بیان این که برای ترک اعتیاد ابتدا فرد باید بپذیرد که معتاد است، توضیح داد: اولین قدم در ترک اعتیاد این است که فرد مشکل خود را بپذیرد، در قدم بعدی مراجعه به یک روانشناس و یک پزشک برای دریافت برنامه ای جامع جهت ترک اعتیاد ضرورت دارد پزشک با آنالیز شرایط جسمانی و تجویز داروهای مناسب می تواند در کاهش علائم ترک به شما یاری کند و روانشناس نیز با ریشه یابی گرایش شما به اعتیاد و حل و فصل عوامل زیربنایی می تواند از لغزش های مجدد پیشگیری نموده و احتمال بازگشت را تا حد زیادی کاهش دهد.