با دلیل و علائم حساسیت به لاکتوز آشنا شوید! چرا تحمل لاکتوز اینقدر مشکل است؟ - مجله کوروش بزرگ

عدم تحمل به لاکتوز چیست؟

عدم تحمل لاکتوز نوعی مشکل و اختلال گوارشی است که به دلیل عدم توانایی هضم لاکتوز، در بدن بوجود می آید. لاکتوز کربوهیدرات اصلی موجود در محصولات لبنی است.

این بیماری می تواند علائم و عوارض منفی مختلفی را مانند مبتلا شدن به نفخ معده، اسهال و گرفتگی های ناحیهٔ شکم، در افراد ایجاد کند.

افراد مبتلا به مشکل عدم تحمل لاکتوز، آنزیم لاکتاز را که برای هضم لاکتوز ضروری است، به میزان کافی نمی توانند در بدن خود فراوری نمایند.

لاکتوز یک مادهٔ دو قندی است، به این معنی که از دو نوع قند تشکیل شده است. این ماده از یک مولکول از هرکدام از قندهای سادهٔ گلوکز و گالاکتوز ساخته شده است.

آنزیم لاکتاز برای تجزیه لاکتوز به قندهای سادهٔ گلوکز و گالاکتوز مورد احتیاج است، که می تواند در جریان خون جذب شوند و از آن ها برای فراوری انرژی استفاده کرد.

بدون آنزیم لاکتاز کافی، لاکتوز به وسیله روده شما هضم نمی گردد و باعث بوجود آمدن بعضی از علائم و عوارض گوارشی منفی در بدن شما می گردد.

لاکتوز در شیر مادر هم تا حدودی یافت می گردد و تقریباً همه انسان ها وقتی متولد می شوند با توانایی هضم آن متولد می شوند. نتایج مطالعه ها و تحقیق های اجرا شده در این زمینه نشان می دهد که عدم تحمل لاکتوز در بچه ها زیر 5 سال بسیار نادر است.

در حال حاضر، حدود 75٪ از جمعیت دنیا دچار مشکل عدم تحمل لاکتوز هستند. احتمال وجود این مشکل در کشورهای مختلف تا حدود زیادی فرق دارد و در بعضی کشورها احتمال مبتلا شدن افراد به این بیماری تا حدودی بیشتر از کشورهای دیگر است.

خلاصه: عدم تحمل لاکتوز عدم توانایی هضم لاکتوز است. لاکتوز کربوهیدرات اصلی موجود درلبنیات است. این قضیه به دلیل کم شدن فراوری آنزیم لاکتاز در روده شما بعد از دوران کودکی ایجاد می گردد.

دلیل های مبتلا شدن به مشکل عدم تحمل لاکتوز:

دو نوع اصلی از مشکل عدم تحمل لاکتوز در افراد وجود دارد که دلایل مختلفی دارد.

عدم تحمل لاکتوز اولیه

عدم تحمل لاکتوز اولیه شایع ترین و متداول ترین نوع این مشکل گوارشی است. این قضیه با کم شدن فراوری لاکتاز در اثر افزایش سن در افراد ایجاد می گردد، به طوری که لاکتوز کمتر جذب بدن می گردد.

این نوع عدم تحمل لاکتوز ممکن است تا حدودی بوسیلهٔ ژن ها در افراد بوجود بیاید، به این خاطر که در بعضی از گروه ها و نژادها بیشتر از گروه ها و نژاده ها دیده می گردد.

مطالعه های جمعیتی تخمین زده است که 5 تا 17٪ از اروپاییان، حدود 44٪ آمریکایی ها و 60-80٪ آفریقایی ها و آسیایی ها احتمالاً به این عارضهٔ عدم تحمل لاکتوز اولیه مبتلا هستند.

عدم تحمل لاکتوز ثانویه

عدم تحمل لاکتوز ثانویه تا حدودی نادر است. این مشکل در افراد می تواند به دلیل وجود بعضی از بیماری ها بوجود بیاید، مانند بیماری های مربوط به معده یا بیماری های جدی تر دیگری مانند بیماری سلیاک. این قضیه به این دلیل است که بوجود آمدن التهاب در دیواره روده که بر اثر بیماری سلیاک بوجود می آید می تواند تا حدودی باعث گردد که فراوری آنزیم لاکتاز که برای هضم لاکتوز مورد احتیاج است به طور موقت تا حدودی کم تر بگردد.

خلاصه: عدم تحمل لاکتوز اولیه بسیار متداول تر است و در آن اندازه فراوری لاکتاز با افزایش سن تا حدودی کمتر می گردد. عدم تحمل لاکتوز ثانویه به دلیل بوجود آمدن التهاب در روده افراد ایجاد می گردد، که در اثر عفونت یا بیماری های دیگر بوجود می آید.

علائم عدم تحمل لاکتوز چیست؟

اگر این مشکل گوارشی به درستی مدیریت نگردد، عدم تحمل لاکتوز می تواند باعث مسائل شدید گوارشی گردد.

بعضی شایع ترین و متداول ترین علائم این مشکل گوارشی در زیر آمده است:

• گرفتگی های ناحیهٔ شکم
• گاز و نفخ معده
• اسهال

در بعضی افراد علائم و عوارض دیگری هم بر اثر مبتلا شدن به این مشکل گوارشی هم دیده شده مانند احساس تهوع، استفراغ کردن، احساس کردن درد در زیر شکم، احساس احتیاج فوری به توالت، و گاهی مبتلا شدن یبوست.

اسهال به دلیل وجود لاکتوز هضم نشده در رودهٔ کوچک شما بوجود می آید، که باعث می گردد آب به دستگاه گوارش و روده های شما منتقل گردد.

پس از اینکه لاکتوز به رودهٔ بزرگ شما رسید، به وسیله باکتری های موجود در روده شما تخمیر می گردد و گاز و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه بوجود می آورد. این قضیه باعث نفخ و درد در ناحیهٔ شکم شما می گردد.

شدت علائم بسته به اندازه مشکل گوارشی تحمل لاکتوز و اندازه لاکتوزی که مصرف نموده اید بستگی دارد.

خلاصه: عدم تحمل لاکتوز می تواند باعث مسائل گوارشی گردد. علائم اصلی این مشکل گوارشی شامل نفخ، گاز، اسهال، گرفتگی و درد در ناحیهٔ شکم است.

چرا نباید از مصرف لاکتوز خودداری کرد؟

لبنیات اصطلاحی است که برای توصیف شیر یا محصولات غذایی و خوراکی های ساخته شده از شیر به کار می رود.

محصولات لبنی منبع بسیار مهم و سرشاری از پروتئین، کلسیم و ویتامین هایی مانند A، B12 و D هستند.

این ترکیب مواد مفید برای استخوان های شما هم تا حدود زیادی مناسب است.

نتایجی که از مطالعه ها و تحقیق هایی که در این زمینه اجرا شده اند نشان می دهند که وجود اندازه کافی از لبنیات در رژیم غذایی شما می تواند تا حدود زیادی باعث بوجود آمدن تراکم بیشتر مواد مهم معدنی در استخوان های شما گردد، که این قضیه ممکن است تا حدودی احتمال بوجود آمدن شکستگی در استخوان های شما را در سنین بالاتر، کم تر کند.

فرآورده های لبنی بعلاوه می توانند تا حدودی باعث کم شدن خطر مبتلا شدن به دیابت نوع 2 و چاقی در افراد شوند.

با این حال، افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است احتیاج به کم کردن یا حذف محصولات لبنی از رژیم های غذایی خود داشته باشند، که این قضیه می تواند باعث گردد که این افراد بعضی از مواد مفید و مناسب برای خود از دست بدهند.

خلاصه: لبنیات سرشار از بسیاری از مواد مفید هستند و بعلاوه برترین منبع کلسیم در دنیا است. مصرف نکردن لبنیات به این معنی است که به جای آن باید این مواد مفید موجود در لبنیات را از مواد غذایی دیگر دریافت کنید.

کدام مواد غذایی دارای لاکتوز هستند؟

لاکتوز در لبنیات و محصولاتی که در ساخت آن ها از لبنیات استفاده شده باشد وجود دارد.

غذاهای لبنی دارای لاکتوز

محصولات لبنی زیر دارای لاکتوز هستند:

• شیر گاو (انواع مختلف آن)
• شیر بز
• پنیر (از جمله انواع مختلف آن)
• بستنی
• ماست
• کره

غذاهایی که بعضی اوقات دارای لاکتوز هستند

غذاهایی که دارای یکی از انواع لبنیات به عنوان یک ماده تشکیل دهنده آن وجود دارند بعلاوه می توانند دارای لاکتوز باشند، از جمله:

• غذاهایی که با یک سس هایی درست می شوند که اندازهی شیر در آن ها و جود دارد
• بیسکویت و کلوچه
• شکلات و شیرینی هایی که دارای شیر و خامه هستند
• بعضی از انواع نان هایی که در پخت آن ها از شیر استفاده می گردد
• کیک ها
• سریل یا برشتوک صبحانه
• سوپ ها و سس های آماده یا فوری
• گوشت های فرآوری شده مانند ژامبون یا کالباس های از قبل خرد شده
• غذاهای بسته بندی شدهٔ آماده
• سس ها و عصاره های گوشت
• چیپس سیب زمینی، آجیل ها و بعضی انواع نان
• دسرها

نام های دیگر لبنیات اضافه شده به محصولات

شما می توانید با نگاه کردن به برچسب محصولات خوراکی متوجه شوید که آیا لبنیات به آن اضافه شده است یا خیر.

در فهرست مواد تشکیل دهنده هر محصول خوراکی، شیر یا لبنیات اضافه شده را می توان به توضیح زیر توصیف کرد:

• شیر
• شیر خشک
• پودر شیر
• پروتئین وی
• کازئین شیر
• سرشیر
• کره
• پنیر
• شیر خشک
• خامه ترش
• کنسانتره پروتئین وی
• محصولات جانبی شیر

اگر محصولی دارای اسید لاکتیک، لاکتالبومین، لاکتات یا کازئین هستند، سردرگم نشوید. درست است که این مواد دارای تشابه اسمی با لاکتوز هستند اما دارای لاکتوز نیستند.

خلاصه: لبنیات دارای لاکتوز هستند. مهم است که برچسب غذاهای فراوریی را آنالیز کنید تا ببینید که آیا آن ها دارای هر نوع لاکتوز پنهان هستند.

افرادی که مواد لاکتوز دار نمیتوانند بخورند در خوردن لبنیات مسئله ای ندارند

تمام غذاهای لبنی دارای لاکتوز هستند، اما این بدان معنی نیست که افرادی که دارای مشکل گوارشی تحمل لاکتوز را دارند به طور کامل نمی توانند این محصولات را مصرف نمایند.

بیشتر افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می توانند اندازه کمی لاکتوز را هضم نمایند. به عنوان مثال، بعضی افراد می توانند اندازه کمی شیر در قهوه یا چای را تحمل نمایند، اما نمی توانند اندازه شیری که در یک کاسه سریل یا برشتوک صبحانه وجود دارد را تحمل نمایند.

تصور می گردد که افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می توانند تا حدود 18 گرم لاکتوز را در طول روز تحمل نمایند، که در طول روز به صورت پراکنده مصرف بگردد.

در حقیقت، تحقیق ها و مطالعه های اجرا شده در این زمینه نشان داده است که بسیاری از افراد مبتلا به مشکلا گوارشی عدم تحمل لاکتوز می توانند تا 12 گرم لاکتوز را در یک بار مصرف تحمل نمایند، که تقریباً اندازه لاکتوز موجود در 1 لیوان (230 میلی لیتر) شیر است.

بعضی از انواع لبنیات هم هنگام خوردن به میزانٔ معمول، به طور طبیعی دارای لاکتوز کمی هستند. به عنوان مثال در هر 20 گرم کره فقط حدود 0.1 گرم لاکتوز وجود دارد.

بعضی از انواع خاص پنیر هم در هر وعده کمتر از 1 گرم لاکتوز دارد مانند پنیر چدار، پنیر سوئیسی، پنیر کلبی و پنیر موزارلا.

جالب اینجاست بدانید که خوردن ماست نسبت به انواع دیگر لبنیات باعث بوجود آمدن علائم و عوارض منفی کمتری در افراد مبتلا به مشکل گوارشی عدم تحمل لاکتوز می گردد.

خلاصه: بیشتر افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می توانند مقادیر کمی لاکتوز را تحمل نمایند. خوردن بعضی محصولات لبنی مانند کره، ماست و بعضی از انواع پنیرها برای افراد مبتلا به این مشکل گوارشی معمولاً قابل تحمل تر از شیر است.

منابع غیر لبنی کلسیم

غذاها و خوراکی های دارای لبنیات تا حدود زیادی سرشار کلسیم هستند، اما خوردن لبنیات ضروری نیست.

هنوز هم داشتن رژیم غذایی بسیار سالم و بدون غذاهای لبنی ممکن است. شما فقط باید غذاهای دیگری را که دارای کلسیم بالایی هستند، در رژیم غذایی خود قرار دهید. اندازه توصیه شده برای کلسیم 1000 میلی گرم در روز است.

منابع خوب غیر لبنی کلسیم دار:

• غذاهای غنی شده با کلسیم: غذاهای غنی شده با کلسیم یعنی خوراکی ها و محصولات غذایی که کلسیم به صورت مصنوعی به آن ها اضافه شده مانند آب میوه، نان و شیرهای غیر لبنیاتی مانند شیر بادام، شیر سویا یا انواع دیگر این ها. این محصولات را قبل از استفاده تکان دهید، زیرا کلسیم می تواند در ته نشین گردد.
• ماهی های کنسرو شده با استخوان: ماهی کنسرو شده با استخوان، مانند کنسرو ماهی ساردین کلسیم بالایی دارند.
• غذاهای گیاهی با کلسیم بالا: بسیاری از غذاهای گیاهی دارای مقادیر قابل توجهی کلسیم هستند. با این حال، این کلسیم به دلیل وجود مواد مفید مانند فیتات و اگزالات معمولاً کم تر جذب می گردد.

غذاهای فاقد لاکتوز که دارای کلسیم هستند:

• شیرهای غیر لبنی غنی شده با کلسیم: 300 میلی گرم کلسیم در یک پاکت 8 اونسی (240 میلی لیتر)
• آب میوه و سبزیجات غنی شده با کلسیم: 300 میلی گرم کلسیم در یک پاکت 8 اونس (240 میلی لیتر)
• توفو یا همان پنیر سویای غنی شده: 200 میلی گرم کلسیم در یک وعده 1/2 لیوان
• انجیر خشک: 100 میلی گرم کلسیم در پنج عدد انجیر
• کلم پیچ: 100 میلی گرم کلسیم در یک وعده نصف پیمانه
• کلم بروکلی: 100 میلی گرم کلسیم در یک وعده نصف پیمانه
• سویا: 100 میلی گرم کلسیم در یک وعده نصف پیمانه
• قارچ: 75 میلی گرم کلسیم در یک وعده نصف پیمانه
• کره بادام: 75 میلی گرم کلسیم در 2 قاشق غذاخوری
• ارده یا خمیر کنجد: 75 میلی گرم کلسیم در 2 قاشق غذا خوری

خلاصه: اگر لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف می کنید، باید حتماً غذاهای دیگر که سرشار از کلسیم هستند را جایگزین آن ها کنید.

درمان مشکل عدم تحمل لاکتوز

اگر نمی خواهید لبنیات را رها کنید، چند روش درمانی طبیعی وجود دارد که به شما یاری می نماید.

مکمل های آنزیم

خرید آنزیم برای یاری به هضم لاکتوز امکان پذیر است. این مکمل ها به قرص هایی است که می توانید آن ها را بخورید یا به شکل قطره هایی است که می توانید به غذاها و نوشیدنی های خود اضافه کنید.

نتایج به دست آمده از آزمایش ها و مطالعه های اجرا شده در این زمینه نشان می دهد که اثربخشی این مکمل های دارای آنزیم لاکتاز در افراد مختلف می تواند تا حدودی متفاوت باشد. با این وجود، مکمل های آنزیم لاکتاز می تواند برای بعضی از افراد بسیار مؤثر باشد.

در یک مطالعه تأثیر سه نوع مکمل لاکتاز متفاوت در افرادی که مشکل گوارشی تحمل لاکتوز که 20 یا 50 گرم لاکتوز مصرف نموده اند، آنالیز شده است.

هر سه مکمل لاکتاز وقتی با 20 گرم لاکتوز مصرف شد، در مقایسه با دارو نما، علائم و عوارض کلی را این مشکل را در افراد تا حدودی کمتر کرد.

با این حال، آن ها در اندازه بالاتر یعنی وقتی با 50 گرم لاکتوز مصرف شدند، تأثیر چندانی نداشتند.

مصرف لاکتوز از روی عمد

اگر شما هم مبتلا به مشکل گوارشی عدم تحمل لاکتوز هستید، اگر به طور مرتب غذاهای دارای لاکتوز در رژیم غذایی خود مصرف کنید، این کار به بدن شما یاری کند تا بتواند تا حدودی با لاکتوز سازگار گردد.

تا کنون، مطالعه ها و آزمایش های اجرا شده در این زمینه بسیار محدود و پراکنده بوده است، اما مطالعات اولیه نتایج مثبتی را نشان داده است. در یک مطالعه کوچک، 9 نفر از افراد که به مشکل گوارشی عدم تحمل لاکتوز مبتلا بودند بعد از 16 روز خوردن لاکتوز، اندازه فراوری آنزیم لاکتاز در این افراد تا حدود سه برابر بیشتر شد.

قبل از اینکه بتوانیم توصیه های قطعی و دقیقی برای حل این مشکل بکنیم، آزمایش ها و مطالعه های دقیق تری مورد احتیاج است، اما ممکن است بتوان روده شما را آموزش داد تا بهتر بتواند لاکتوز را تحمل کند.

پروبیوتیک و پربیوتیک

پروبیوتیک ها میکروارگانیسم هایی هستند که در هنگامی که مصرف شوند می توانند برای سلامتی شما بسیار مفید باشند.

پربیوتیک ها نوعی از فیبرهایی هستند که به عنوان ماده غذایی برای باکتری های موجود در روده های شما عمل می نمایند. این باکتری هایی که در روده های شما وجود دارند تا حدود زیادی می توانند برای یاری به هضم بعضی مواد در روده های شما یاری نمایند و بعلاوه این پربیوتیک ها می توانند به رشد و تغذیهٔ این باکتری های مفید در رودهٔ شما یاری فراوان بنمایند.

نشان داده شده است که مصرف هر دوی پروبیوتیک ها و هم پربیوتیک ها می تواند تا حدود زیادی علائم عدم تحمل لاکتوز را در افراد کم کند، اگرچه بیشتر مطالعه ها و آزمایش های اجرا شده در این زمینه تا به امروز کوچک بوده اند.

جالب است بدانید بعضی از انواع پروبیوتیک ها و پربیوتیک ها می توانند بیشتر از انواع دیگر آن ها برای افراد مبتلا به مشکل عدم تحمل لاکتوز مؤثر باشد.

دانشمندان می گویند که یکی از مفیدترین پروبیوتیک ها Bifidobacteria است، که بیشتر در ماست های پروبیوتیک و بعضی از مکمل های غذایی وجود دارد.

خلاصه: روش های مختلفی برای کاهش عدم تحمل لاکتوز وجود دارد، از جمله مکمل های آنزیم، قرار گرفتن در معرض لاکتوز و خوردن پروبیوتیک ها یا پربیوتیک.

چکیدهٔ مقاله:

حذف کردن لبنیات از رژیم غذایی شما می تواند به معنی دریافت نکردن مواد غذایی مهم و بسیار مفید باشد. با این وجود اگر به مشکل عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستید همواره لازم نیست به صورت کامل از مصرف لبنیات خودداری کنید.

بیشتر افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می توانند اندازه کمی از لبنیات را تحمل نمایند.

ولی اگر شما احتیاج دارید که به صورت کامل لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کنید، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل بدون آن ها هم کاملاً امکان پذیر است.

فقط باید منابع دیگری از کلسیم را به رژیم غذایی روزانهٔ خود اضافه کنید تا بتوانید همهٔ مواد غذایی و مفید مورد احتیاج بدن خود را بدست آورید.

منبع: healthline