شوستاکوویچ به روایت نادر مشایخی
به گزارش مجله کوروش بزرگ، رویدادهای موسیقایی مکتب تهران که پیشتر در آن ها آثاری از موتزارت، واگنر و الوین لوسیر مورد آنالیز قرار گرفته بودند، این بار به تحلیل آثار دمیتری شوستاکوویچ پرداخته است که جلسه اول آن با حضور نادر مشایخی برگزار گردید. جلسه دوم این رویداد هم با عنوان گام سوم، روز یکشنبه (چهاردهم مهرماه)، ساعت 17 در مکتب تهران برگزار خواهد شد.
به گزارش خبرنگاران، در جلسه ای که گذشت، بحث های مقدماتی درباره هفت سمفونی اول شوستاکوویچ مطرح شد.
سمفونی هفتم، فضایی برای گسترده تر شدن دایره مخاطبان این آهنگساز فراهم آورد. سمفونی هفتم، در ابتدا معیاری برای دنیای شدن او بود و به زودی به فصل جدانماینده آثار او تبدیل شد.
شوستاکوویچِ سمفونی هشت به بعد، آهنگسازی احیا شده و تازه است.
در جلسه ای که گذشت، نادر مشایخی با اشاره به اینکه کارِ شوستاکوویچ به ریشه های فرهنگی ما در شرق نزدیک است، بیان نمود: موسیقی او، آتنال نیست. مخاطب موسیقی ایرانی، این فضا را در ریشه های شنوایی موسیقی اش دارد. تحلیل این گزاره آسان نیست اما روح مخاطب شرقی موسیقی، با فضای کار شوستاکوویچ همراهی دارد. در سطح دنیای نیز فضای کار او، برای مخاطبان تازگی و شادابی داشته است؛ از این جهت، شوستاکوویچ را می گردد در مقابل کسانی هم چون شوئنبرگ قرار داد.
در این جلسه، به ویژگی های محوری هفت سمفونی اول شوستاکوویچ اشاره شد. این آنالیز از این رو اهمیت دارد که مبانیِ تحلیلِ هشت سمفونی بعد را می گردد با توجه به این آنالیز بنا کرد؛ از جمله اینکه، نگرش شوستاکوویچ به جنبه های هارمونیک موسیقی، مورد توجه ماست. سوال معین این است که او از چه متدهایی برای ارائه چندصدایی در آثارش استفاده نموده است و دوم این که بر چه مبنایی شوستاکوویچ به این نتیجه رسید که از حضور گروه کُر در آثار بعدی اش چشم پوشی کند؟ هشت سمفونی دوم او، بجز بخشی از سمفونی سیزده، جدا از فضای کُرال نوشته شده اند.
مشایخی همچنین اظهار کرد: تم های مورد استفاده او در هشت سمفونی دوم، طولانی اند؛ بیشتر از بیست میزان ادامه پیدا می نمایند. در این زمینه، آنالیز نقش آثار گوستاو مالر در شکل گیری این فضا در آثار شوستاکوویچ، موضوعی جدی است. در کنار این موارد، تاثیر فوتوریست ها در بعضی نگرش های موسیقایی شوستاکویچ در هشت سمفونی دومش، قابل پیگیری است. پس از آشنایی با اندیشه های فوتوریست ها، شوستاکوویچ نقش جدی ای برای آواهای برگرفته از محیط های صنعتی و ماشینی قائل شد. او به راهی دست یافت که بخشی از ایده های فوتوریست ها را با جنبه های عاطفی مدنظرش پیوند بزند.
به گزارش خبرنگاران، در جلسه دوم این رویداد با عنوان گام سوم، سمفونی هشت، به عنوان یک مبدأ انتخاب شده است؛ چرا که شوستاکوویچ بعد از سمفونی هفت که معروف ترین اثر اوست، در سمفونی هشت، با دیدی تازه دنیا را مشاهده می نماید.
شوستاکوویچ در سمفونی هفت، جنگ دنیای دوم و مقاومت روسیه و شهر لنینگراد در مقابل آلمان را نشان می دهد. بین سمفونی هفت و هشت، اختلاف جالبی است و ما در سمفونی هشت با شوستاکوویچ دیگری روبه رو هستیم.
در این جلسه همچنین درباره پیشنهاداتی که شوستاکوویچ در رابطه با هارمونی دارد، صحبت خواهد شد.
این مجموعه رویدادها، با تمرکز بر هشت سمفونی دوم شوستاکوویچ ادامه خواهد یافت که دو هفته یک بار، یک شنبه ها ساعت 17 با حضور نادر مشایخی در مکتب تهران برگزار خواهد شد.
ورود برای عموم علاقه مندان آزاد است.
منبع: خبرگزاری ایسنا