چرا مغز بعضی از افراد چین و شکن بیشتری نسبت به دیگران پیدا می نماید؟ (تور چین ارزان) - مجله کوروش بزرگ

با ما همراه باشید و با تور چین ارزان از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

به این چین و شکن ها اصطلاحا sulci، گفته می گردد که مرکب از خارجی ترین لایه بافت مغز انسان است. روی همین سطح چین خورده مغز است که حافظه، تفکر، یادگیری و استدلال شکل می گیرد.

این تا شدن یا چرخش، برای عملکرد و مداربندی مناسب مغز بسیار مهم است و گفته می گردد که به همین خاطر است که انسان ها،میمون ها و فیل ها، توانایی های شناختی نسبت به موش ها دارند که مغزهای صاف شان هیچ چین خوردگی ندارد.

اکنون، تیمی از دانشمندان کشف نموده اند که چرا بعضی از افراد دارای چین های مغزی بیشتری نسبت به دیگران هستند. به روندی که منجر به چین خوردگی بیش از حد و غیرطبیعی می گردد پلی میکروژیری (PMG) می گویند.

در پلی میکروژیری، تعداد زیادی شکنج بر روی هم انباشته می شوند که منجر به ایجاد قشر غیرطبیعی ضخیم می گردد که می تواند منجر به طیف گسترده ای از مسائل مانند تاخیر رشد عصبی، ناتوانی ذهنی، مسائل گفتاری و صرع می گردد.

جوزف گلیسون، عصب شناس دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو (UCSD)، یکی از محققین این مطالعه تازه، شرح می دهد : تا همین اواخر، بیشتر بیمارستان هایی که بیماران مبتلا به این بیماری را درمان می کردند، برای علل ژنتیکی آزمایش نمی کردند.

پلی میکروژیری به اشکال مختلفی وجود دارد که با ضخامت موضعی یا گسترده قشر مغز قابل تشخیص در اسکن مغز تعیین می گردد.

جهش در 30 ژن با این بیماری مرتبط است. اما اینکه چگونه هر یک از این خطاهای ژنتیکی، به تنهایی یا پشت سر هم، منجر به چین خوردگی بیش از حد بافت مغز می گردد، تعیین نیست. بسیاری از موارد PMG نیز فاقد یک دلیل ژنتیکی قابل شناسایی هستند.

تصور می گردد که این امر با مهاجرت دیرهنگام سلول های مغزی قشر مغز در رشد اولیه که منجر به اختلال در قشر مغز می گردد، ارتباط دارد. قشر، بیرونی ترین لایه مخ در دو قسمت راست و چی مغز است که ورقه نازکی از ماده خاکستری متشکل از میلیاردها سلول است.

برای آنالیز بیشتر، گلیسون با محققان مؤسسه تحقیقاتی ژنتیک و ژنوم انسانی در قاهره همکاری کرد تا از پایگاه داده نزدیک به 10000 خانواده از خاورمیانه که تحت تأثیر نوعی بیماری مغزی بچه ها قرار دارند، استفاده کند.

آنها چهار خانواده با شکل تقریباً یکسانی از PMG پیدا کردند که همگی دارای جهش در یک ژن بودند. این ژن پروتئینی را رمزگذاری می نماید که به سطح سلول ها می چسبد و نام آن پروتئین 161B غشایی (TMEM161B) است.

گلیسون و همکارانش در آزمایش های بعدی نشان دادند که TMEM161B در بیشتر انواع سلول های مغز جنین یافت می گردد: در سلول های پیش ساز که به صورت نورون های تخصصی درخواهند آمد، و بعلاوه در نورون های بالغی که همسایه های خود را تحریک یا مهار می نمایند و در سلول های گلیال.

آیا این پروتئین ممکن است با دخالت در بعضی ویژگی های سلولی اولیه که به بافت های پیچیده شکل می دهد، به طور غیرمستقیم بر چین خوردگی قشر مغز تأثیر بگذارد؟

محققان با استفاده از سلول های بنیادی مشتق شده از نمونه های پوست بیمار، ارگانوئیدها ، عنی کپی های بافتی کوچک فراوری کردند. ارگانوئیدها از سلول های به شدت درهم ریخته و فیبرهای گلیال شعاعی تشکیل یافته بودند.

در مغز در حال رشد، این سلول های پیش ساز در راس قشر قرار می دهند و به صورت شعاعی به سمت پایین به سمت لایه زیرین بافت قشری توسعه می یابند. این یک داربست ایجاد می نماید که از مهاجرت سایر سلول های تازه تشکیل شده با توسعه قشر پشتیبانی می نماید.

اما بدون TMEM161B، الیاف گلیال شعاعی در ارگانوئیدها حس جهت گیری خود را از دست می دهند و اسکلت سلولی به هم می ریزد.

تحقیقات بیشتری ضروری است تا درک ما ماهیت بیماری PMG و تحت تأثیر جهش های TMEM161B بیشتر گردد.

این مطالعه در PNAS منتشر شده.