خبرنگاران عزم دستگاه ها در اجرای قانون دسترسی آزاد به اطلاعات و امتناع بعضی دیگر - مجله کوروش بزرگ

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرنگاران، کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات براساس وظیفه ای که قانون بر عهده آن گذاشته تنها نهادی است که به صورت قانونی و تخصصی برای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و آیین نامه های اجرایی مرتبط در کشور فعالیت می نماید.

قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 1387 مجلس شورای اسلامی تصویب و پس از کم توجهی و توقف چند ساله، در سال93 توسط رئیس جمهور برای اجرا ابلاغ شد. این قانون، تنها قانون ناظر بر شفافیت امور عمومی در کشور است و برای همه شهروندان حق دسترسی بدون تبعیض به اطلاعات با ماهیت عمومی را، شناسایی نموده است که این موضوع یکی از مهمترین مصادیق تحقق حقوق شهروندی در نظام حقوقی ایران تبدیل شده است.

در سال 1396 برای تسهیل و تسریع دسترسی شهروندان به اطلاعات، سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات راه اندازی شد و از دستگاه ها و موسسات مشمول برای پیوستن به سامانه و پاسخگویی به درخواست های شهروندان دعوت بعمل آمد.

پیوستن 1600 دستگاه به سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات

براساس قانون کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات با ترکیب فراقوه ایی وظیفه مشورت، آموزش و فرهنگ سازی، نظارت بر اجرای قانون و رعایت مقررات آن از سوی موسسات را برعهده دارد و دبیرخانه کمیسیون در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقر شده است.

اکنون پس از طی دوره ای 4 ساله بیش از 1600 دستگاه و موسسه مشمول قانون به این سامانه پیوسته اند و از مجرای آن به درخواست های اطلاعات شهروندان پاسخ می دهند.

کدام دستگاهها و موسسات تا به امروز به سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات نپیوسته اند؟

با همه کوشش و پیگیر های بعمل آمده با نگاهی به بخش سایر موسسات سامانه قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مشاهده می گردد که برغم چند سال اطلاع رسانی و پیگیری و ابلاغ بسیاری از موسسات به ویژه مالی و بعضی دستگاههای مشمول تا به امروز به این سامانه و این قانون ملحق نشده و باوجود کوشش برای پیوستن آنها همچنان بعضی از آنها مانند شوراهای اسلامی شهر، شرکت های بیمه ای، موسسات مالی و زیر مجموعه های وابسته، صدا و سیما امتناع می کنند.

آنچه حائز اهمیت است اینکه پیوستن به قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات قانونی واجب الاجراست و بعضی از آنها اعلام می کنند که خود شفافیت کافی را در انتشار مطالب و خروجی فعالیت ها لحاظ می کنند.

گزارش کلی پاسخگویی دستگاهها در یک نگاه

قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در6 فصل 23 ماده ای، سه آیین نامه اجرایی و 9 شیوه نامه موضوعی شرایط را برای پاسخگویی و دسترسی به اطلاعات موسسات مشمول فراهم نموده است. اخیراً آیین نامه اجرایی ماده 8 این قانون بروزرسانی و برای تصویب به هیأت وزیران ارایه گشت.

دسترسی عموم مردم به 39 هزار سند منتشر شده از سوی دستگاه ها

موسسات عمومی علاوه برپاسخگویی درسامانه، تعداد قابل توجهی ازبخشنامه ها، دستورالعمل ها و قوانین و مقررات مرتبط را برای دسترسی مردم در این سامانه برای عموم منتشر نموده اند. مردم می توانند با مراجعه به بخش اسناد منتشر شده در این سامانه به39 هزار سند که توسط دستگاه ها انتشار یافته دسترسی داشته باشند.

همه شهروندان با مراجعه به سامانه و ثبت نام می توانند از دستگاه های فعال سامانه که با رنگ آبی معین شده اند درخواست اطلاعات کنند و موسسات پس از دریافت درخواست حداکثر تا 10 روز زمان دارند با رعایت مقررات قانون به درخواست شهروندان در همین سامانه پاسخ دهند.

در این سامانه گزارش شرایط پاسخگویی، برترین موسسات، گزارش جامع درخواست های مردمی، قانون، آیین نامه های اجرایی، شیوه نامه های موضوعی، گزارشات عملکرد دستگاه عمومی و... برای عموم مردم در صفحه اصلی سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات قابل دسترسی است.

دسترسی آزاد به اطلاعات برای همه

به استناد آیین نامه ماده 8 قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، هر شخص حقیقی یا حقوقی ایرانی می تواند درخواست خود برای دسترسی به اطلاعات را به صورت برخط به وسیله درگاه الکترونیک حقیقی با ثبت نام در سامانه و ایجاد حساب کاربری، پیشخوان دولت الکترونیک، پست یا مراجعه حضوری به واحد اطلاع رسانیِ مؤسسه درخواست شونده، تسلیم کند.