مفهوم سواد رسانه ای نیازمند بازنگری جدی است - مجله کوروش بزرگ

به گزارش خبرنگاران، دکتر سعیدرضا عاملی در دیدار با اعضای هیات مدیره انجمن سواد رسانه ای ایران که در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار گردید، ضمن تبریک و گرامیداشت میلاد امام هادی(ع) و عید غدیرخم گفت: مهمترین ظرفیت این انجمن حضور اعضای آن است که در این زمینه کوشش جدی و تخصص لازم را دارند.

وی با اشاره به مفهوم سواد رسانه ای اظهار کرد: امروزه مباحثی چون خدمات هوشمند، اینترنت اشیا و یا نانو-بایو دیوایس ها (Nano-Bio Devices) که در آن تمامی پدیده های هستی در مقیاس نانو متصل به دیوایس می شوند، امکان ارتباطات شبکه ای جدید را خلق می نمایند.

مفهوم سواد رسانه ای، نیازمند بازنگری جدی است

دکتر عاملی گفت: در واقع سواد رسانه ای پوشش دهنده سواد مرتبط با فضای دوم زندگی که مجموعه ای از پدیده های مرتبط با حکمرانی، کسب و کار، خدمات پزشکی از راه دور و البته خدمات رسانه ای را شامل می گردد، نیست و سواد رسانه ای به هیچ وجه مفهوم جامعی برای وضعیت جدید ارتباطی و اطلاعاتی نیست و شاید بهتر بود انجمن به سمت سواد مجازی و اطلاعاتی یا سواد مجازی و رسانه ای حرکت می کرد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران اضافه کرد: سواد رسانه ای مفهومی با سابقه حدوداً 60 ساله است که هم­ اکنون نیازمند بازنگری جدی است.

وی ادامه داد: سواد یک مفهوم اجتماعی است که متناسب با شرایط اجتماعی تغییر پیدا می نماید، چنانکه قبل از گوتنبرگ سواد به توانایی استفاده از حافظه و خطاطی و خوش نویسی اطلاق می شد و هر کسی را که می توانست خوش نویسی کند، باسواد می دانستند و بعد از انقلاب گوتنبرگ، سوای مفهوم خواندن و نوشتن، پیوند خوردن به نوشتارهای صنعتی را بوجود آورد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران توضیح داد: امروزه با توسعه فضای مجازی و دو فضایی شدن زندگی بشری، سواد به مفهوم توانایی و کار و زندگی مؤثر و مفید در فضای دوم و فضای اول بصورت همزمان است.

وی اضافه کرد: امروز مفهوم سواد مجازی سه قلمرویی شده است و شامل سواد عمومی مجازی، سواد اختصاصی مجازی که مرتبط با زیست بوم و سواد مجازی فرهنگی زندگی است و البته سواد تخصصی که به موازات همه تخصص های علمی جدید سواد مجازی جدید بوجود آمده است.

دستور جلسات شورا در 35 سال گذشته، بیشتر در قالب طرح بوده است

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی دوره 35 ساله ­ای را پشت سر گذاشته است که بیشتر دستور جلسات آن در قالب طرح بوده و در آن نقش آفرینی مستقیم ذی نفعان کم رنگ بوده است.

وی با اشاره به جلسه دیدار با مدیران و صاحبنظران رسانه ها بیان کرد: در آن جلسه تشکیل کمیسیون تعیین رسانه ­ای با مشارکت متولیان رسانه طرح شد که با توجه به ظرفیت غیردولتی و مردم نهاد بودن انجمن سواد رسانه ای می توان از ظرفیت این انجمن نیز در تشکیل آن کمیسیون استفاده کرد.

انجمن در تدوین اسناد مرتبط با سواد رسانه های اجتماعی به شورا کمک کند

دکتر عاملی اظهار داشت: در زمینه تدوین اسناد سیاستی مرتبط با حوزه سواد رسانه ­های اجتماعی نیز انجمن می ­تواند به شورای عالی انقلاب فرهنگی کمک کند.

وی اضافه کرد: در تدوین این اسناد بایستی 5 لایه سواد شامل سواد اطلاعاتی، سواد دانشی، سواد معرفتی، سواد حقوقی و سواد تحلیلی مورد توجه قرار گیرند.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به قابلیت­ها و چالش های فضای مجازی و ارتباط آن با عرصه زندگی اجتماعی، اظهار داشت: همه مواردی که در فضای واقعی ماهیت جرم دارد، در فضای مجازی نیز دارای همان ماهیت جرم هستند؛ منتهی روش و چگونگی آن تغییر می نماید.

ضرورت مقررات گذاری های جدید برای فضای رسانه های اجتماعی و ارتباطات شبکه ای

وی توضیح داد: به عنوان مثال دزدی ای که در فضای مجازی از جهت هک کردن و نفوذ در سیستم های رایانه ای اتفاق می افتد؛ دسترسی به حساب اقتصادی یک فرد یا نهاد را فراهم می نماید و در نتیجه مقررات گذاری های جدید برای فضای رسانه های اجتماعی و ارتباطات شبکه ای یک ضرورت جدی است.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: ما اکنون وارد جامعه شبکه ای شده ایم که اعضای آن در سطوح مختلف به صورت همزمان تأثیر و تأثر دارند؛ اما در این زمینه مقررات گذاری نشده است.

دکتر عاملی با اشاره به تفاهم نامه­ ای که میان شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی امضا شده است، خاطر نشان کرد: در زمینه ایجاد رشته های جدید دانشگاهی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور نقش محوری دارند و شورای عالی فضای مجازی در این زمینه نقش همکار را ایفا می نماید.

وی اضافه کرد: همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای تحول و ارتقای علوم انسانی ظرفیت همکاری در ارائه رشته­ های جدید دانشگاهی را دارند.

وی اضافه کرد: انجمن سواد رسانه ای می­ تواند در زمینه زندگی شبکه­ ای همکاری کند و با توجه به مسائلی چون توسعه پایدار و سلامت اجتماعی می توان نگاه اسلامی را در تشکیل جامعه اسلامی تعمیم داد.

انجمن سواد رسانه ای می­ تواند در رشته های تخصصی همکاری­ های بسزایی را انجام دهد

دکتر عاملی ادامه داد: انجمن سواد رسانه ­ای می تواند در زمینه رشته ­های تخصصی نیز همکاری های بسزایی را انجام دهد، چنانکه در حوزه پزشکی در حدود 24 تله (Tele) به وجود آمده و نیازمند آنالیز تخصصی در زمینه ترویج سواد اطلاعاتی است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به مسئولیت محوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه علم و فناوری و فرهنگ، اظهار داشت: شورای عالی انقلاب فرهنگی 3 سند مرجع، 85 سند سیاستی و حدود 2269 مصوبه دارد که سه سند مرجع نقشه جامع علمی کشور، سند مهندسی فرهنگی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هرکدام دارای برنامه اقدام­ های متعددی هستند.

وی اضافه کرد: سند مهندسی فرهنگی حدود 304 برنامه اقدام دارد که با توجه به برگزاری اولین جلسات ستاد راهبری مهندسی فرهنگی کشور مباحث مربوط به رسانه را می ­توان در بعضی جلسات این ستاد پیگیری کرد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی سرپرستی جریان سواد رسانه ای و اطلاعاتی را عهده دار گردد

همچنین، دراین جلسه اعضای هیات مدیره انجمن سواد رسانه ای ایران ضمن ارائه گزارش فعالیت­های گذشته این تشکل، به ارائه چشم انداز پیش رو پرداختند.

دکتر حسن بشیر، رییس هیات مدیره انجمن سواد رسانه ای ایران و استاد دانشگاه امام صادق (ع) اظهار داشت: با توجه به اهمیت سواد رسانه ای و اطلاعاتی در کشور انتظار می رود شورای عالی انقلاب فرهنگی به نوعی سرپرستی تحقق این جریان در سطح کشور را عهده دار گردد تا شاهد نیل به هدف مشترک یعنی بسط و توسعه نهضت سواد رسانه ای باشیم.

وی، برنامه ریزی برای گفتمان سازی، اجتماعی کردن موضوع سواد رسانه ای و اطلاعاتی، اسلامی سازی و بومی سازی سواد رسانه ای را مورد تاکید قرار داد و اضافه کرد: از این روزنه می توانیم بسکمک از مسائل آموزشی در کشور را مرتفع کنیم.

دکتر بشیر توضیح داد: جدی گرفته نشدن، مشکل امروز حوزه سواد رسانه ای و اطلاعاتی در کشور است و امید است با توجه به اهمیت استراتژیک موضوع رسانه و فضای مجازی، این موضوع مورد توجه قرار گیرد.

انجمن­ سواد رسانه ای ایران م تواند کمک گر شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد

دکتر سیدمرتضی موسویان، مدیرعامل انجمن سواد رسانه ای ایران نیز اظهار کرد: انجمن سواد رسانه ای ایران با حکم وزیر کشور فعالیت خود را بیش از دو سال و نیم است که شروع نموده و تا امروز 16 دفتر نمایندگی در استان ­های کشور را فعال نموده است و در افق پیش رو در تمام استان های کشور نمایندگی فعال خواهد داشت.

بر اساس اعلام شورای عالی انقلاب فرهنگی، وی اضافه کرد: انجمن­ سواد رسانه ای ایران می ­تواند بازوی کمک گر مناسبی برای نهادهایی همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد و به عنوان یک سازمان مردم نهاد، نیازمند حمایت دستگاه ها در زمینه پیشبرد اهداف مشترک است.